ศ.ดร.นฤมล ภิญโญสินวัฒน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยภายหลังเป็นประธานการประชุมคณะกรรมการมาตรฐานสินค้าเกษตร ครั้งที่ 1/2568 ณ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ว่า ปัจจุบันในเวทีนานาชาตินอกจากจะให้ความสำคัญในเรื่องของความมั่นคงด้านอาหารแล้ว ยังให้ความสำคัญในเรื่องของความปลอดภัยอาหารด้วย ดังนั้นมาตรฐานสินค้าเกษตรของไทยจึงต้องมีการปรับปรุงให้ทันสมัยเทียบเคียงกับมาตรฐานระหว่างประเทศเพื่อที่จะสามารถส่งออกสินค้าเกษตรไปยังต่างประเทศได้ รวมถึงสามารถอำนวยความสะดวกให้เกษตรกรไทยได้อีกทางหนึ่งด้วย
ทั้งนี้ ที่ประชุมได้เห็นชอบต่อร่างประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้แก่ 1.ยกเลิกประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง การนำเข้าเมล็ดถั่วลิสงแห้งดิบหรือเมล็ดถั่วลิสงกะเทาะเปลือกจากสาธารณรัฐอินเดีย ทั้งนี้ แม้จะยกเลิกประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ดังกล่าวแล้ว ผู้นำเข้ายังสามารถนำเข้าเมล็ดถั่วลิสงจากสาธารณรัฐอินเดียได้ โดยใช้ใบรับรองมาตรฐานบังคับ (มกษ. 4702-2557) หรือมาตรฐานสากล เช่น GHP, HACCP และ ISO 22000 และใบรายงานผลวิเคราะห์ แทนการใช้ใบรับรองการส่งออก (Certification of Export) ที่ออกให้โดย APEDA รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวอีกว่า นอกจากนี้ ยังได้พิจารณาเห็นชอบร่างมาตรฐานสินค้าเกษตร 5 เรื่อง และประกาศเป็นมาตรฐานทั่วไปของประเทศ ได้แก่ 1.จิ้งหรีดแห้ง 2.จิ้งหรีดแช่แข็ง 3.การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับบ้านนกแอ่นกินรัง 4.การปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดีสำหรับสัตว์น้ำเพื่อการบริโภค : ความปลอดภัยด้านอาหาร สุขภาพและสวัสดิภาพสัตว์ สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจ-สังคม และ 5.แนวปฏิบัติในการใช้มาตรฐานสินค้าเกษตร การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชสมุนไพร
ด้านนายสัตวแพทย์ชัยวัฒน์ โยธคล เลขาธิการ มกอช. กล่าวเพิ่มเติมว่า สำหรับสาระสำคัญของร่างมาตรฐาน 5 เรื่อง คือ 1.จิ้งหรีดแห้ง และ 2.จิ้งหรีดแช่แข็ง เนื่องจากจิ้งหรีดเป็นแมลงเศรษฐกิจที่มีความสำคัญ เป็นแหล่งโปรตีนทดแทนเนื้อสัตว์ สามารถนำไปแปรรูปเพื่อใช้เป็นส่วนผสมของอาหารหลายชนิด ปัจจุบันไทยมีฟาร์มจิ้งหรีดประมาณ 20,000 แห่ง ผลผลิต 7,500-8,000 ตัน และมีมูลค่าการตลาดประมาณ 1,000 ล้านบาทบริโภคภายในประเทศร้อยละ 85 ส่งออกร้อยละ 15 ประเทศส่งออกหลัก ได้แก่ เม็กซิโก สหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา แคนาดา โดยกระทรวงเกษตรฯ ได้ประกาศมาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง GAP สำหรับฟาร์มจิ้งหรีด (มกษ. 8202-2560) เพื่อยกระดับการผลิตจิ้งหรีดให้ได้มาตรฐาน ดังนั้น เพื่อให้มีมาตรฐานจิ้งหรีดตลอดห่วงโซ่การผลิต คณะกรรมการมาตรฐานสินค้าเกษตรจึงเห็นชอบให้มีการจัดทำมาตรฐานสินค้าเกษตรที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์จิ้งหรีด
โดยการผลิตและการปฏิบัติทุกขั้นตอนในการเลี้ยง รวมถึงการปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว ต้องปฏิบัติอย่างถูกสุขลักษณะ ต้องบรรจุในภาชนะบรรจุที่สะอาด ถูกสุขลักษณะ มีคุณสมบัติป้องกันไม่ให้จิ้งหรีดแห้งมีความชื้นเพิ่มขึ้น และจิ้งหรีดแช่แข็งเกิดความเสียหาย และไม่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพในระหว่างการเก็บรักษาและการขนส่ง ปริมาณฮิสทามีน (histamine) ต้องพบไม่เกิน 100 mg/kg ซึ่งมาตรฐานสินค้าเกษตรนี้ ครอบคลุมชนิดจิ้งหรีดที่มีการเลี้ยงในประเทศไทย 4 ชนิด ได้แก่ จิ้งหรีดบ้าน หรือสะดิ้ง, จิ้งหรีดทองดำ, จิ้งหรีดทองแดง และจิ้งหรีดทองลาย
3.การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับบ้านนกแอ่นกินรัง โดยได้กำหนดเกณฑ์การผลิตรังนกเพื่อการค้าครอบคลุมข้อกำหนด 9 ข้อ ได้แก่ 1) องค์ประกอบบ้านนก 2) การจัดการบ้านนก 3) การจัดการรังนก 4) การทำความสะอาดและบำรุงรักษา 5) บุคลากร 6) การป้องกันโรค สัตว์พาหะนำเชื้อ และสัตว์ศัตรู 7) สวัสดิภาพสัตว์ 8) สิ่งแวดล้อม และ 9) การบันทึกข้อมูล เพื่อยกระดับการผลิตรังนกให้มีคุณภาพและความปลอดภัยต่อการบริโภค
4.การปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดีสำหรับสัตว์น้ำเพื่อการบริโภค : ความปลอดภัยด้านอาหาร สุขภาพและสวัสดิภาพสัตว์ สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจ-สังคม เพื่ออำนวยความสะดวกทางการค้าสินค้าสัตว์น้ำจากการเพาะเลี้ยงในภูมิภาคอาเซียน รวมถึงใช้ในการจัดทำความตกลงยอมรับร่วมกันด้านมาตรฐานและการตรวจรับรองสินค้าเกษตรที่เป็นอาหารแบบพหุภาคี (Multilateral Arrangement for the Mutual Recognition of Agri-food Standards and Conformity Assessment; MAMRASCA) โดยหลักการและแนวทางปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำมุ่งเน้นในการป้องกันหรือลดความเสี่ยงในการผลิตสัตว์น้ำเพื่อการบริโภค ทั้ง 4 มิติ ได้แก่ 1) ความปลอดภัยด้านอาหาร 2) สุขภาพและสวัสดิภาพสัตว์ 3) ความสมบูรณ์ของสิ่งแวดล้อม 4) เศรษฐกิจ-สังคม โดยคลอบคลุมการจัดการการเพาะเลี้ยงสัตว์ทะเล, สัตว์น้ำชายฝั่งหรือน้ำกร่อย และสัตว์น้ำจืดในขั้นตอนการเพาะพันธุ์ การอนุบาล การเลี้ยงและการจับ จนถึงการปฏิบัติหลังการจับก่อนการขนส่งออกจากฟาร์ม
และ 5.แนวปฏิบัติในการใช้มาตรฐานสินค้าเกษตร การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชสมุนไพร ซึ่งแนวปฏิบัติฯ นี้ ให้คำอธิบายและขยายความทางวิชาการ ครอบคลุมเหตุผลและแนวทางการปฏิบัติในแต่ละข้อกำหนดของมาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชสมุนไพร (มกษ. 3502-2561) 8 ข้อ ได้แก่ 1) น้ำ 2) พื้นที่ปลูก 3) วัตถุอันตรายทางการเกษตร 4) การจัดการคุณภาพในกระบวนการผลิตก่อนการเก็บเกี่ยว 5) การเก็บเกี่ยวและการปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว 6) การเก็บรักษาและขนย้าย 7) สุขลักษณะส่วนบุคคล 8) บันทึกและการตามสอบ เพื่อให้เกษตรกรใช้เป็นแนวทางในการผลิตให้ได้วัตถุดิบ พืชสมุนไพรที่มีคุณภาพและปลอดภัยเหมาะสมสำหรับนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร