สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน สถาบันการศึกษา และองค์กรด้านการวิจัยและการประดิษฐ์คิดค้นนานาชาติ จัดงาน “วันนักประดิษฐ์ ประจำปี 2568” (Thailand Inventors’ Day 2025) จัดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 26 เพื่อน้อมรำลึกถึงวันประวัติศาสตร์ การทูลเกล้าฯ ถวายสิทธิบัตรการประดิษฐ์ “กังหันน้ำชัยพัฒนา” เครื่องกลเติมอาการที่ผิวน้ำหมุนช้าแบบทุ่นลอย แด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร “พระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย” ในปีนี้มีผู้เข้าชมงานเป็นจำนวนมาก และจะจัดแสดงไปจนถึงวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2568 เวลา 09.00 – 17.30 น. ที่อีเวนท์ฮอลล์ 101-104 ศูนย์การประชุมและนิทรรศการไบเทค บางนา
การจัดงานในปีนี้ ผู้มาเข้าชมงานเนืองแน่นแบบไม่มีแผ่ว แน่นทุกจุด สนุกทุกโซน โดยเฉพาะโซนสำคัญอย่าง “สิ่งประดิษฐ์สู่การใช้ประโยชน์ 6 กลุ่ม” จะเป็นโซนสำคัญที่ต้องห้ามพลาดการเข้าเยี่ยมชม ซึ่งผลงานการประดิษฐ์คิดค้นในโซนนี้ เป็นการประดิษฐ์คิดค้นเพื่อตอบโจทย์ปัญหา สู่การนำผลงานไปพัฒนา ต่อยอด บรรเทาปัญหาสู่การนำใช้ประโยชน์ได้อย่างครบถ้วนรอบด้าน ประกอบด้วย
กลุ่มความมั่นคง เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการรักษา ป้องกันอธิปไตย และความมั่นคง เพื่อเสริมสร้างศักยภาพในการรับมือและพร้อมดำเนินการเชิงรุกต่อภัยคุกคามในทุกรูปแบบ เช่น การป้องกันประเทศ ภัยจากการก่อการร้าย ยาเสพติด อาชญากรรมข้ามชาติ ยกระดับขีดความสามารถของกองทัพ และหน่วยงานด้านความมั่นคง อาทิ ผลงาน ระบบช่วยฝึกยานรบด้วยเทคโนโลยีโลกเสมือน กล่องบรรจุสารยับยั้งไฟป่าสำหรับติดตั้งกับเครื่องบินลำเลียงแบบที่ 8(C-130) อากาศยานใต้น้ำ ฯลฯ
กลุ่มเกษตรสร้างมูลค่า เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการยกระดับความสามารถทางการแข่งขันในภาคเกษตร ทั้งพืช ปศุสัตว์ ประมง และเทคโนโลยีชีวภาพทางการเกษตร มุ่งเป้าไปที่เกษตรเป้าหมายของประเทศ ได้แก่ เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น เกษตรปลอดภัย เกษตรชีวภาพ เกษตรแปรรูป เกษตรอัจฉริยะ อาทิ เทคนิคการขยายพันธุ์กล้วยไม้แวนด้า Win-BUGs: สารอาหารเสริมสำหรับพืช และสารกำจัดแมลงจากเปลือกไข่และเปลือกสับปะรดเหลือทิ้ง เป็นต้น
กลุ่มอุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคต เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาภาคอุตสาหกรรมเป้าหมายของประเทศ ได้แก่ ยานยนต์สมัยใหม่ อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ การท่องเที่ยว หุ่นยนต์เพื่ออุตสาหกรรมการบินและโลจิสติกส์ เชื้อเพลิงชีวภาพ-เคมีภัณฑ์ ดิจิทัล การแพทย์ครบวงจร อาทิ อุปกรณ์ตรวจวัดมะเร็งรังไข่ ศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญด้านชุดตรวจวินิจฉัย ระบบโลกเสมือนจริงและปัญญาประดิษฐ์แบบรู้สร้างทางภาษา ฯลฯ ในโซนอุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคตนี้มีผลงานที่น่าสนใจที่จะนำมาแนะนำกันแบบชิมลางก่อนมาชมผลงานจริง แบบต้องห้ามพลาด คือ ผลงาน “Smart Safety Zone 5G เพื่อการสืบสวนอุบัติเหตุทางถนน” ซึ่งมีการนำเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือเอไอ มาใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพการรักษาความปลอดภัยให้ประชาชน และมีการนำร่องใช้งานจริงแล้ว เป็นผลงานจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
โครงการดังกล่าว พัฒนาต่อยอดมาจาก “Smart Safety Zone 4.0” ซึ่งได้รับทุนจาก วช. ตั้งแต่ปี 2564 พัฒนาและขยายผลอย่างต่อเนื่อง นำร่องแล้ว 3 สถานีตํารวจต้นแบบคือ สถานีตำรวจนครบาลห้วยขวาง ลุมพินี และ ภาษีเจริญ ต่อมาได้ขยายผลไปยังสถานีตำรวจนครบาลทองหล่อ มักกะสัน และบางยี่ขัน โครงการนี้พัฒนาระบบเฝ้าระวังอัจฉริยะ เพื่อการสืบสวนอุบัติเหตุบนท้องถนน ใช้งานร่วมกับกล้องวงจรปิด ความละเอียด 2 ล้านพิกเซล ในจุดเสี่ยงที่มีการเกิดอุบัติเหตุสูงในแต่ละพื้นที่ ข้อมูลจะถูกส่งผ่านระบบอินเทอร์เน็ตไปประมวลผลและแสดงผลไปยังพื้นที่ความรับผิดชอบของสถานีตํารวจ และได้พัฒนาระบบโดยนำเทคโนโลยีเอไอมาใช้ในการวิเคราะห์ สืบสวน ป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม เช่น สามารถสืบค้นผู้ต้องสงสัย แจ้งเตือนเมื่อมีการข้ามเส้น ข้ามเขตเข้าในพื้นที่เป้าหมาย ตรวจจับวัตถุต้องสงสัย ตรวจจับใบหน้าและทะเบียนรถ เก็บรวบรวมพยานหลักฐานเมื่อเกิดอุบัติเหตุ และสามารถควบคุมกล้องส่องระยะไกล ปัจจุบันได้ติดกล้องไปแล้ว 56 ตัว ซึ่งได้รับผลตอบรับอย่างดีจากประชาชนสร้างความรู้สึกมั่นใจในความปลอดภัยอย่างมาก ผลงานนี้คว้ารางวัลสิ่งประดิษฐ์นานาชาติดีเด่น และอีกหลายรางวัลในระดับนานาชาติอีกด้วย
นวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพ เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมเกี่ยวข้องกับการให้บริการทางการศึกษาสมัยใหม่ เทคโนโลยีทางการเรียนรู้ อุปกรณ์ทางการศึกษาทุกมิติ อย่างครบถ้วน อาทิ หุ่นจำลองยางพารา หุ่นฝึกทักษะทางสัตวแพทย์และการแพทย์ การท่องเที่ยวประวัติศาสตร์สู่จักรวาลนฤมิตร อักษรศิลป์สร้างสรรค์อักษรโบราณมีชีวิต ฯลฯ
สังคมผู้สูงวัยและผู้พิการ เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับระบบการส่งเสริม ฟื้นฟูสุขภาพ ดูแลผู้สูงอายุและผู้พิการ สิ่งอำนวยความสะดวกในการใช้ชีวิตประจำวันที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุและผู้พิการ อาทิ นวัตกรรมบ้านน็อคดาวน์ลอยน้ำ ซุปกึ่งสำเร็จรูปรสไทยสำหรับผู้สูงอายุ ผลิตภัณฑ์ช่วยการได้ยินในผู้สูงอายุ
นวัตกรรมสีเขียว เป็นสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับการจัดการสิ่งแวดล้อม เทคโนโลยีรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ระบบนิเวศ ตลอดจนการจัดการมลพิษ อาทิ ผลิตภัณฑ์หนังเทียมจากเส้นใยสับปะรด ไบโอ-คิล ผลิตภัณฑ์ป้องกันกำจัดโรคพืช เทคนิคการทำขึ้นส่วนปะการังขนาดเล็ก เป็นต้น
วช. ขอเชิญชวนประชาชน นักเรียน นิสิต นักศึกษา และผู้สนใจทั่วไป แวะชมผลงานสิ่งประดิษฐ์ กว่า 100 ผลงาน จาก 6 กลุ่มสิ่งประดิษฐ์สู่การใช้ประโยชน์ ภายในงานวันนักประดิษฐ์ 2568 (Thailand Inventors’ Day 2025) ซึ่งจะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 2 – 6 กุมภาพันธ์ 2568 ณ ศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค บางนา