กระทรวงมหาดไทยมอบหมายให้กรมโยธาธิการและผังเมือง ขับเคลื่อนโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 โครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ ขับเคลื่อนตามภารกิจ “บำบัดทุกข์ บำรุงสุข” ของกระทรวงมหาดไทย เพื่อสร้างพื้นที่ต้นแบบที่ช่วยให้ประเทศมั่นคง ประชาชนมีความสุข ด้วยการแก้ไขในสิ่งผิด สืบสานพระราชปณิธาน “สืบสาน รักษา และต่อยอด” ภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่ประยุกต์ และอารยเกษตรของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นความมุ่งมั่นและความปรารถนาของชาวมหาดไทยในการพัฒนาทำให้ทุกจังหวัดได้มีการพัฒนาพื้นที่ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ มาประยุกต์ใช้ในพื้นที่พร้อมด้วยการส่งเสริมการเรียนรู้สู่การประยุกต์ใช้จนเป็นวิถีชีวิตในรูปแบบอารยเกษตร ซึ่งในส่วนของการขับเคลื่อนได้มอบหมายให้กรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นหน่วยงานหลักร่วมกับส่วนราชการในสังกัดกระทรวงมหาดไทย ขับเคลื่อนโครงการให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ โดยโครงการดำเนินการใน 6 พื้นที่เป้าหมาย (1 พื้นที่เป้าหมาย ต่อ 1 ภาค) คือ พะเยา อุบลราชธานี จันทบุรี นครนายก กาญจนบุรี และสตูล เพื่อเป็นโครงการต้นแบบ และขยายผลไปยังทุกจังหวัดทั่วประเทศ โดยอาศัยทีมจังหวัด บูรณาการความร่วมมือขับเคลื่อนในการพัฒนาพื้นที่ เพื่อประโยชน์ให้กับพี่น้องประชาชนอย่างทั่วถึงและยั่งยืน และยังพัฒนาพื้นที่เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตามแนวพระราชดำริ “อารยเกษตร” และสอดคล้องกับงานที่ทางกระทรวงมหาดไทยกำลังดำเนินการขับเคลื่อนกิจกรรมวันดินโลก ภายใต้แนวคิด “ดินดี น้ำดี ชีวีมีสุขอย่างยั่งยืน” อีกด้วย
นายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง กล่าวว่า โครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ กระทรวงมหาดไทยให้ความสำคัญในการแก้ไขปัญหาโดยมอบหมายให้กรมโยธาธิการและผังเมืองเป็นหน่วยงานหลักในการบูรณาการและออกแบบการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ โดยอาศัยกลไกความร่วมมือของ 7 ภาคีเครือข่าย ซึ่งการดำเนินงานดังกล่าวจะส่งผลให้เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามมิติการพัฒนาทั้ง 5 มิติ ทั้งมิติด้านสุขภาพ มิติด้านความเป็นอยู่ มิติด้านการศึกษา มิติด้านรายได้ และมิติด้านการเข้าถึงบริการภาครัฐ สำหรับโครงการการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบฯ นอกจากจะช่วยแก้ไขปัญหาน้ำท่วม น้ำแล้ง สร้างแหล่งกักเก็บน้ำไว้ใช้ประโยชน์ในพื้นที่แล้ว ยังใช้เป็นพื้นที่ต้นแบบสำหรับการศึกษาเรียนรู้การพัฒนาพื้นที่แบบอารยเกษตร เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต นําไปสู่การเปลี่ยนแปลงสู่สิ่งที่ดี Change for Good ในพื้นที่ทุกมิติ สร้างความตระหนักรู้ในการฟื้นฟูและอนุรักษ์ทรัพยากรดินและน้ำ ภายใต้แนวคิด “ดินดี น้ำดี ชีวีมีสุข อย่างยั่งยืน : Sustainable Soil and Water for better life” ทั้งนี้ กระทรวงมหาดไทย มีนโยบายให้จังหวัดที่เหลือดำเนินการโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ อย่างน้อยจังหวัดละ 1 พื้นที่ เพื่อให้การขับเคลื่อนการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ เกิดผลสัมฤทธิ์ในทุกจังหวัด
ร้อยโท ทศพล ไชยโกมินทร์ ผู้ว่าราชการจังหวัดกาญจนบุรี กล่าวว่า จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเป็นพื้นที่ต้นแบบของภาคตะวันตก ได้มอบหมายให้นายอนันต์ สิริพฤกษา โยธาธิการและผังเมืองจังหวัดกาญจนบุรี ร่วมบูรณาการกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารายเกษตร ตามแนวพระราชดำริ ดำเนินการบริเวณศูนย์พัฒนาอาชีพหนองบัว ตำบลหนองบัว อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี เพื่อน้อมนำแนวทางพระราชดำริในการแก้ไขปัญหาเรื่องดิน น้ำท่วมและน้ำแล้งในที่ดินสาธารณประโยชน์ทั้งหมดของโครงการฯ รวมเนื้อที่ประมาณ 55 ไร่ โดยความร่วมมือและบูรณาการงบประมาณ เครื่องจักรกล วัสดุอุปกรณ์ ต้นกล้า เมล็ดพันธุ์ รถขุด รถเกลี่ยดิน และรถบรรทุก จากองค์การบริหารส่วนจังหวัดกาญจนบุรี องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว สำนักงานเกษตรจังหวัดกาญจนบุรี พลังงานจังหวัดกาญจนบุรี สถานีพัฒนาที่ดินจังหวัดกาญจนบุรี สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดกาญจนบุรี องค์กรภาครัฐ องค์กรภาคเอกชน พร้อมด้วยจิตอาสาและภาคีเครือข่าย
เมื่อมีการดำเนินโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบฯ ตามที่ออกแบบวางผังไว้ จะช่วยแก้ไขปัญหาเรื่องดินสำหรับเพาะปลูกพืช น้ำท่วม น้ำแล้ง และสร้างแหล่งกักเก็บน้ำไว้ใช้ประโยชน์ในชุมชนและพื้นที่เกษตรกรรมเพิ่มขึ้นเป็น ประมาณ 60,000 ลูกบาศก์เมตร ราษฎรได้รับประโยชน์ 2,778 ครัวเรือน ได้แก่ เกษตรกร จำนวน 650 ราย และประชาชน หมู่ที่ 4 – 7 ตำบลหนองบัว อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี และพื้นที่ข้างเคียง โดยมีพื้นที่ทำการเกษตร พื้นที่สาธารณประโยชน์ พื้นที่ชุมชน พื้นที่ป่าชุมชน ได้รับประโยชน์ รวมกว่า 831 ไร่