มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ นำโดย ผศ. ดร.พงค์เทพ สุธีรวุฒิ รองอธิการบดีฝ่ายบริหารและยุทธศาสตร์ พร้อมด้วย ผศ. ดร.จุมพล ชื่นจิตต์ศิริ รองอธิการบดีฝ่ายกฎหมายและบริการวิชาการ ดร.สุธิภรณ์ ตรึกตรอง รักษาการรองอธิการบดีวิทยาเขตตรัง ผศ. อรกัญญา ง่วนสนสกุล คณบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ผศ. ดร.ปราริชาติ มณีมัย คณบดีคณะพาณิชยศาสตร์และการจัดการ และ ผศ. ดร.วรางคณา ตันฑสันติสกุล ประธานหลักสูตรบริหารธุรกิจบัณฑิต สาขาวิชาการตลาด ร่วมประชุมหารือ “การสร้างอัครมหาวิหาร” โดยมี พระราชปริยัติ เจ้าคณะจังหวัดพะเยา เจ้าอาวาสวัดศรีโคมคำ พระอารามหลวง เป็นประธาน ดร.ถนอม – คุณแพรวพราว ดีสร้อย ประธานมูลนิธิ, ดร.ประกอบสิริ ภัคดีพินิจ คณะบดีคณะบริหารธุรกิจและนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา, นางกลมรัตน์ ทองจิบ ผอ.สำนักงานพระพุทธศาสนา จ.พะเยา ผู้แทน ผอ.สำนักงานโยธาธิการและผังเมือง จ.พะเยา ผู้แทน ผอ.สำนักงานวัฒนธรรม จ.พะเยา, นางมุกดา อินต๊ะสาร ประธานคณะทำงานเครือข่ายสร้างบ้านแปงเมืองพะเยา, นายกมลสันต์ ศรีวิราช ประธานหอการค้า จ.พะเยา และตัวแทนกลุ่มนักธุรกิจรุ่นใหม่ YEC หอการค้า จ.พะเยา, นายมนัส สายโกลสุม รองนายกเทศมนตรีเมืองพะเยา, นายศุภชาติ สันกว๊าน นายกเทศบาลตรีตำบลบ้านต๋อม, นายพิจิตร อ้อยลี นายกเทศมนตรีตำบลท่าจำปี และนายอัษฎากรณ์ ฉัตรานันท์ เลขานุการนายก อบจ.พะเยา คณะสงฆ์จังหวัดพะเยา ตัวแทนองค์กรภาครัฐ เอกชน ชุมชน สถาบันการศึกษาในจังหวัดพะเยา และสื่อมวลชน เข้าร่วมประชุมหารือ ณ ศาลาปฏิบัติธรรม วัดศรีโคมคำ พระอารามหลวง ต.เวียง อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา เมื่อเดือนเมษายน 2567 ที่ผ่านมา
สำหรับการประชุมหารือดังกล่าว เพื่อรับฟังความคิดเห็นภาคส่วนต่าง ๆ ในการปรับปรุงและพัฒนาพื้นที่บริเวณวัดศรีโคมคำ พระอารามหลวง จังหวัดพะเยา และภูมิทัศน์กว๊านพะเยาในรูปแบบพุทธสถาน “อัครมหาวิหาร” วัดศรีโคมคำ พระอารามหลวง เพื่อใช้เป็นพื้นที่ประกอบศาสนพิธีและกิจกรรมทางสังคมในอนาคต ซึ่งจะเป็นศูนย์กลางพระพุทธศาสนาของจังหวัดพะเยา ประเทศไทย และโลก รวมทั้งจะทำให้จังหวัดพะเยาเป็นเมืองที่คนทั่วโลกรู้จัก ตลอดจนสามารถกระตุ้นและยกระดับเศรษฐกิจจากการท่องเที่ยวได้อีกด้วย
อัครมหาวิหารดังกล่าว จะมีความสูงกว่า 217 เมตร เป็นสถาปัตยกรรมร่วมสมัย ผสมผสานความเชื่อด้านพุทธศาสนา พราหมณ์ และผี ประกอบด้วยพื้นที่ประกอบพิธีทางศาสนาและการปฏิบัติธรรม มีองค์พระเจ้าตนหลวงขนาดใหญ่สร้างใหม่เป็นพระประธาน มีทางเดินระเบียงชมวิวกว๊านพะเยา มีพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์เมืองพะเยา ห้องเก็บศิลาจารึก วัตถุโบราณ ห้องจัดงานแสดงศิลปะ ห้องสาระความรู้พุทธศาสนาสมัยใหม่แบบ Metaverse โดยทั้งหมดมีความเชื่อมโยงกับเรื่องราวความเชื่อพญานาคและวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่น ฯลฯ โดยจะก่อสร้างในพื้นที่วัดศรีโคมคำ หลังอาคารหอวัฒนธรรมนิทัศน์ ติดริมกว๊านพะเยา (แต่ไม่ใช่พื้นที่กว๊านพะเยา) ใช้งบประมาณ 5,000 ล้านบาท
อย่างไรก็ตาม ขณะนี้อยู่ในระหว่างการออกแบบและรับฟังข้อเสนอของผู้ที่เกี่ยวข้อง เนื่องจากเป็นโครงการขนาดใหญ่ คนพะเยาเป็นเพียงผู้คิดริเริ่ม คนไทยจะเป็นผู้ร่วมสร้าง และคนทั่วโลกเป็นเจ้าของใช้ประโยชน์ สิ่งที่จะเกิดขึ้นจึงถือเป็นความท้าทายของคนในยุคนี้ เพื่อสืบสานพระพุทธศาสนา และส่งเสริมเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรมของชุมชนในอนาคต
ทั้งนี้ ทางคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตตรัง ร่วมกับภาคีเครือข่ายสถาบัน จะร่วมกันออกแบบ และคณะพาณิชยศาสตร์และการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตตรัง ร่วมดำเนินการประเมินด้านเศรษฐกิจและสังคม