พันจ่าเอก ประเสริฐ มาลัย อธิบดีกรมหม่อนไหม เปิดเผยว่า จากการที่เกษตรกรผู้เลี้ยงไหมจะต้องมีการกำจัดมูลหนอนไหม กรมหม่อนไหมจึงคิดค้นและส่งเสริมการนำมูลหนอนไหมนำมาใช้ประโยชน์ ตามแนวคิด Zero Waste และสนับสนุน BCG Model ถ่ายทอดองค์ความรู้การทำปุ๋ยมูลไหม ทั้งในรูปแบบปุ๋ยหมักมูลไหมที่ใช้ร่วมกับเชื้อไมคอร์ไรซา และปุ๋ยน้ำหมักมูลไหมที่ผลิตจากมูลหนอนไหมที่เลี้ยงด้วยใบหม่อนปลอดภัยจากสารเคมีตกค้าง 100% ให้กับเกษตรกรผู้ปลูกหม่อนเลี้ยงไหม ช่วยเกษตรกรลดต้นทุนจากการใช้ปุ๋ยคอกได้เป็นอย่างดี ช่วยเพิ่มผลผลิตใบหม่อน ทำให้ใบหม่อนมีคุณภาพที่ดี ขนาดใบใหญ่ขึ้น และมีความเขียวอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้นด้วย
วิธีการทำปุ๋ยหมักจากมูลไหม เกษตรกรสามารถทำเองได้โดยปุ๋ยหมัก 1 ตัน จะได้มาจากการเตรียมเศษมูลไหมจากโรงเลี้ยงไหม 500 กิโลกรัม แกลบดิน 500 กิโลกรัม เชื้อ พด.1 จำนวน 100 กรัม หรือ 1 ซอง และปุ๋ยยูเรีย 2 กิโลกรัม จากนั้นผสมเศษมูลไหมกับแกลบดิบในอัตราส่วน 1:1 และใช้จอบเกลี่ยคลุกเคล้าให้เข้ากัน นำเชื้อ พด.1 จำนวน 1 ซองหรือ 100 กรัม มาละลายน้ำ 20 ลิตร คนให้เข้ากัน ทิ้งไว้ประมาณ 10-15 นาที นำไปรดที่กองปุ๋ยหมักที่เตรียมไว้ แล้วใช้จอบคลุกเคล้าให้เข้ากัน และลองใช้มือบีบดู เพื่อทดสอบดูว่าไม่ให้เปียกหรือแห้งเกินไป ถ้าแห้งเกินไปให้นำน้ามารดเพิ่มบนกองปุ๋ยหมัก และใช้จอบคลุกเคล้าไปเรื่อย ๆ จากนั้น นำปุ๋ยยูเรีย 2 กิโลกรัม มาคลุกเคล้ากับกองปุ๋ยหมัก ใช้จอบคลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วกลับกองปุ๋ยหมักพร้อมรดน้ำทุก ๆ 7 วัน เมื่อครบ 1 เดือน ก็สามารถนำมาใส่ในแปลงหม่อนได้ โดยใส่รอบ ๆ ทรงพุ่ม หลังการตัดแต่งกิ่งหม่อน
สำหรับการใช้ปุ๋ยหมักมูลไหมร่วมกับเชื้อไมคอร์ไรซา สามารถทำได้โดยการใส่เชื้อไมคอร์ไรซาระหว่างแถวในแปลงหม่อน อัตรา 10 กรัมต่อต้น หรือประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ โดยใส่ปุ๋ยหมักมูลไหม อัตรา 1 ตันต่อแปลงหม่อน 1 ไร่ต่อปี และใส่ปุ๋ยหมักมูลไหมหลังตัดแต่งกิ่งหม่อน
นอกจากนี้ มูลไหมยังสามารถทำเป็นปุ๋ยน้ำหมักมูลไหมได้ โดยการเตรียมวัสดุสำหรับปุ๋ยน้ำหมักมูลไหมปริมาณ 200 ลิตร ประกอบด้วย กากน้ำตาล 5 ลิตร สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 จำนวน 5 ซอง (ซองละ 25 กรัม) มูลไหม 30 กิโลกรัม น้ำ 200 ลิตร อัตราส่วน กากน้ำตาล : พด.2 : มูลไหม : น้ำ = 1 : 1 : 6 : 40 ทั้งนี้ วิธีทำเริ่มจากชั่งมูลไหม 30 กิโลกรัม ใส่มูลไหมลงในน้ำ 100 ลิตร เติมกากน้ำตาล 5 ลิตร ละลายสารเร่ง พด.2 จำนวน 5 ซอง แล้วเติมน้ำให้ครบ 200 ลิตร ใช้ไม้คนส่วนผสมให้เข้ากัน แล้วปิดฝาหมักทิ้งไว้ 14 วัน โดยแต่ละวันให้เปิดฝาถัง ใช้ไม้คนส่วนผสมทั้งหมดในถังให้เข้ากัน เมื่อครบ 14 วันแล้ว ให้กรองน้ำปุ๋ยหมักมูลไหมใส่ขวดหรือแกลลอน สำหรับการนำไปใช้โดยการผสมปุ๋ยน้ำหมักมูลไหม 100 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร นำไปพ่นหรือรดต้นหม่อนในแปลงหม่อนทุก ๆ 7 วัน และงดใช้ 15 วันก่อนนำใบหม่อนไปเลี้ยงไหม เท่านี้ก็จะทำให้ใบหม่อนมีคุณภาพที่ดี ขนาดใบใหญ่ขึ้น และมีความเขียวอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้นด้วย
ผู้ที่สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์หม่อนไหมเฉลิมพระเกียรติฯ และศูนย์หม่อนไหมทุกแห่งทั่วประเทศ