30 ตุลาคม 2566 เวลา 9.00 น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร ทรงเปิดการประชุมวิชาการนานาชาติว่าด้วยการเรียนการสอนคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์หลังภาวะการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยพลตำรวจเอก เพิ่มพูน ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายสุรศักดิ์ พันธ์เจริญวรกุล รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ พร้อมด้วยผู้บริหารองค์กรหลักกระทรวงศึกษาธิการ ร่วมเฝ้ารับเสด็จฯ
ในวาระสำคัญนี้ มูลนิธิส่งเสริมโอลิมปิกวิชาการและพัฒนามาตรฐานวิทยาศาสตร์ศึกษา ในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ (สอวน.) ร่วมกับ กระทรวงศึกษาธิการ โดย สำนักปลัดกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) และสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) จัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองในโอกาสที่องค์การยูเนสโกประกาศยกย่องและร่วมเฉลิมฉลองพระเกียรติคุณของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เป็นบุคคลสำคัญของโลก ด้านการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรม ในวาระเฉลิมฉลองครบรอบ 100 ปี วันประสูติ ในปี พ.ศ. 2566
โอกาสนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานปาฐกถาพิเศษ ในหัวข้อ “การพัฒนาคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ศึกษาที่ยั่งยืน ช่วงหลังโควิด 19” โดยทรงกล่าวถึงประสบการณ์เกี่ยวกับการศึกษาที่ได้ทรงพบว่าโรคโควิดมีปัญหาต่อการศึกษาเด็กอย่างไร การเรียนการสอนในถิ่นห่างไกล การเรียนการสอนแบบออนไลน์ ซึ่งหลายภาคส่วนได้ร่วมกันในการที่จะทำให้การศึกษาดำเนินไปได้รวมถึงความสำคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศซึ่งคนยุคหลังโควิดทุกคนจำเป็นต้องเรียนรู้และใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีในชีวิตและการงานแทบทุกด้าน
ทักษะอาชีพยุคโควิด ซึ่งเร่งความต้องการเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่ ทำให้เห็นความจำเป็นของการเรียนรู้อยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นการ Reskill, Upskill และ เรียนรู้ New skill ที่จำเป็นต่อการทำงานในสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว และสอดคล้องกับความต้องการใหม่ ๆ การต่อสู้กับเชื้อโรคที่มองไม่เห็น เป็นบทเรียนให้ต้องระมัดระวังกับการใช้ชีวิตมากขึ้น
อุดมศึกษายุคหลังโควิด ที่ต้องระดมความคิดและปรับตัว ตัวอย่างเช่น จัดการเรียนการสอนที่มิใช่มุ่งสอนแต่ความรู้ แต่สอนให้เรียนรู้รอบด้าน ปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงได้ เป็นต้น โดยสิ่งที่ทรงบรรยายล้วนเป็นเรื่องสืบทอดพระปณิธานของสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ซึ่งผู้ที่มีโอกาสจากงานที่ทรงมีพระปณิธานนี้ควรจะช่วยกันให้โอกาสผู้อื่นต่อไป
ในวาระนี้ ทรงฟังการบรรยายจากนักวิทยาศาสตร์ระดับโลกเกี่ยวกับงานวิจัยที่นำความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ในการออกแบบยาตัวใหม่สำหรับรักษาโรคได้อย่างแม่นยำมากขึ้น นอกจากนี้ นักการศึกษาชั้นนำยังได้บรรยายเกี่ยวกับความต้องการของกำลังคนด้านสะเต็มที่เพิ่มขึ้นและแนวทางการเตรียมกำลังคนที่ตอบรับสู่โลกของเทคโนโลยีในปัจจุบัน
การประชุมวิชาการนานาชาตินี้ เป็นเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์หลังภาวะการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ซึ่งการเรียนการสอนทั่วโลกได้รับผลกระทบจากการระบาดของโรค แม้จะมีความพยายามในการหาวิธีการเรียนการสอนทดแทนการเรียนแบบพบหน้า ก็ยังคงเกิดช่องว่างของคุณภาพการเรียนรู้ ด้วยเหตุที่วิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์เป็นฐานความรู้ในการสร้างคนรุ่นใหม่ขับเคลื่อนอนาคต งานนี้จึงเป็นเวทีสำคัญที่นักวิชาการ นักวิทยาศาสตร์ชั้นแนวหน้า ร่วมกันพิจารณาปัญหาการศึกษาที่ทั่วโลกต้องเผชิญ เพื่อหาแนวทางต่อยอดพัฒนาคุณภาพการศึกษาภายหลังการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
ภายในงานยังมีนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ และนิทรรศการ 3 โซนซึ่งแสดงประเด็นหลักของงาน ได้แก่
โซนที่ 1 Talented students ที่กล่าวถึงผลกระทบของการระบาดต่อกลุ่มนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์ และคณิตศาสตร์ และแนวทางการแก้ปัญหาและการส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียนกลุ่มนี้ให้สามารถพัฒนาได้อย่างเต็มศักยภาพ
โซนที่ 2 Inclusive education แนวทางการแก้ปัญหาของความเหลื่อมล้ำที่ส่งผลให้การกระจายตัวของการศึกษาไม่ทั่วถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ที่นักเรียนไม่สามารถเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เกิดช่องว่างของการเรียนรู้ในสังคม
โซนที่ 3 Digital transformation กล่าวถึงบทบาทของสื่อการเรียนรู้ดิจิทัล ที่ช่วยบรรเทาปัญหาการเรียนการสอนระหว่างการระบาดของโรคติดเชื้อและในปัจจุบัน