สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แจงรายละเอียดข้อมูลต้นทุนการผลิตสินค้าเกษตร ซึ่งการคิดคำนวณต้นทุนการผลิตสินค้าเกษตรของ สศก. จะประกอบด้วย ต้นทุนที่เป็นเงินสด คือ ต้นทุนที่เกษตรกรจ่ายด้วยเงินสด ได้แก่ ค่าพันธุ์ ค่าปุ๋ย ค่ายาและสารเคมี ค่าจ้างแรงงาน และค่าน้ำมัน และต้นุทนที่ไม่เป็นเงินสด คือ ต้นทุนที่เกษตรกรไม่ได้ใช้เงินจ่าย เช่น แรงงานในครัวเรือน ปุ๋ยคอกในฟาร์ม ค่าใช้ที่ดินของตนเอง ค่าเสียโอกาสและค่าเสื่อมอุปกรณ์การเกษตร ซึ่งเมื่อนำต้นทุนทั้ง 2 ประเภทมารวมกัน จะเรียกว่า ต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ โดยทุกครั้งที่มีการเผยแพร่ข้อมูลต้นทุนในเอกสารต่างๆ จะมีการระบุหมายเหตุให้ผู้ใช้ข้อมูลทราบว่า เป็นต้นทุนเงินสด หรือเป็นต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ไว้ด้วยทุกครั้ง
สำหรับการคิดคำนวณต้นทุนแบบเงินสด จะทำให้ทราบว่าค่าใช้จ่ายในช่วงระยะเวลาการผลิตที่เกษตรกรจ่ายในรูปแบบเงินสดเป็นเท่าใด และสามารถนำมาใช้วางนโยบายเพื่อแก้ไขปัญหาให้เกษตรกรได้อย่างถูกต้องและตรงประเด็น อย่างไรก็ตาม ค่าใช้จ่ายเงินสดบางอย่างอาจจะมีความแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ เช่น ค่าจ้างแรงงาน ซึ่ง สศก. จะคิดแบบค่าเฉลี่ยทั้งประเทศ ยกตัวอย่างกรณีการคำนวณต้นทุนยางพาราแผ่นดิบคุณภาพ 3 ที่เป็นต้นทุนเงินสด ปี 2562 อยู่ที่ 31.59 บาท/กิโลกรัม และหากคำนวณแบบต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ จะพบว่า ต้นทุนเฉลี่ยทั้งประเทศจะอยู่ที่ 55.01 บาท/กิโลกรัม
ต้นทุนเงินสด และ ต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ ปี 2562
| ต้นทุนสินค้าเกษตร ปี 2562 | ต้นทุนเงินสด | ต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ |
| ยางพาราแผ่นดิบคุณภาพ 3 (บาท/กก.) | 31.59 | 55.01 |
| ข้าวนาปีเจ้าอื่นๆ (บาท/ตัน) | 6,243 | 7,701 |
| ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (บาท/กก.) | 3.93 | 5.84 |
| สับปะรดโรงงาน (บาท/กก.) | 2.43 | 3.84 |
| ทุเรียน (บาท/กก.) | 9.23 | 13.84 |
| ปาล์มน้ำมัน (บาท/กก.) | 1.97 | 3.01 |
หมายเหตุ : คำนวณโดย ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ข้อมูล ณ 19 มิถุนายน 2562
ต้นทุนเงินสด ประกอบด้วย ค่าพันธุ์ ค่าปุ๋ย ค่ายาและสารเคมี ค่าแรงงานจ้าง และค่าน้ำมัน (ไม่รวมค่าเสียโอกาสและค่าเสื่อมอุปกรณ์การเกษตร)
ต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ หมายถึงการประเมินค่าใช้จ่ายทุกขั้นตอนกิจกรรมการผลิตทั้งที่เป็นเงินสดและไม่เป็นเงินสด ที่เกษตรกรได้ใช้จ่ายจริงในช่วงเวลาการผลิต
ทั้งนี้ สำหรับท่านที่สนใจข้อมูลด้านต้นทุนการผลิตสินค้าเกษตรชนิดต่างๆ สามารถสอบถามรายละเอียดที่ได้ส่วนปฏิบัติการข้อมูลการเกษตร ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร โทร. 0 2561 2870 หรือ อีเมล prcai@oae.go.th
***********************************
ข่าว : ส่วนประชาสัมพันธ์ / ข้อมูล : ศูนย์สารสนเทศการเกษตร