กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ร่วมกับภาคีเครือข่าย ดำเนินการพัฒนาศักยภาพ อสม. ให้มีทักษะในการติดตาม ดูแล ช่วยเหลือผู้ผ่านการบำบัดรักษายาเสพติด ในระบบสมัครใจบำบัด ภายใต้แนวคิด “อสม.บัดดี้” กำหนดให้ อสม. 1 คน เป็นเพื่อนคู่หู ดูแลผู้ผ่านการบำบัดรักษายาเสพติดในชุมชน 1 คน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่ ช่วยหนุนเสริม ให้กำลังใจ ให้โอกาส คืนคนดีสู่สังคม
นายแพทย์ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (กรม สบส.) กระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ปัญหา ยาเสพติดเป็นปัญหาสำคัญ และเป็นนโยบายเร่งด่วนของรัฐบาล เพราะยาเสพติดสร้างปัญหาสังคม ทำลายทุกระบบ กระทบ ทุกวงการ ทั้งระบบเศรษฐกิจ และความมั่นคงของชาติ โดยมีการบูรณาการร่วมกันหลายภาคส่วน เพื่อให้การแก้ไขปัญหายาเสพติดเป็นไปอย่างครบวงจร
ส่วนด้านสาธารณสุขนั้น ผู้ติดยาเสพติดถือว่าเป็นผู้ป่วย เป็นผู้ที่หลงผิด ควรได้รับโอกาสในการกลับตัวเป็นคนดี ต้องนำมาเข้าสู่กระบวนการบำบัดรักษาแทนการนำไปดำเนินคดี โดยมีการส่งเสริมให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หรือ อสม. ซึ่งมีมากกว่า 1.04 ล้านคนทั่วประเทศ สามารถเข้าถึงประชาชนในหมู่บ้าน/ชุมชนได้ทุกครัวเรือน เข้ามามีบทบาทในการติดตามช่วยเหลือผู้ผ่านการบำบัดฟื้นฟูยาเสพติด เน้นการช่วยเหลือในด้านสุขภาพภายหลังการหยุดใช้ยาเสพติด
โดยใช้แนวคิด อสม.บัดดี้ กำหนดให้ อสม. 1 คน ทำหน้าที่เสมือนเป็นคู่หู ดูแลผู้ผ่านการบำบัดที่ตนเองรู้จักและเข้าถึงได้ 1 คน ในลักษณะเพื่อนคู่คิดที่คอยช่วยเหลือกัน คอยดูแล สอดส่อง และส่งเสริมความเป็นอยู่ของผู้ผ่านการบำบัด เพื่อป้องกันมิให้ผู้ผ่านการบำบัดฟื้นฟูกลับไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติดอีก นอกจากความรู้ความเข้าใจเรื่องความเป็นอยู่ของคนในชุมชนแล้ว อสม.บัดดี้จำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจในวิธีการ เทคนิคในการติดตามดูแลช่วยเหลือผู้ผ่านการบำบัดฟื้นฟูได้อย่างถูกต้องเหมาะสมด้วย
ซึ่งกรม สบส. ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้จัดทำแนวทางการดำเนินงานด้านยาเสพติดในชุมชน หลักสูตรการดำเนินงานการติดตามยาเสพติดในชุมชน สำหรับ อสม. และคู่มือปฏิบัติงาน อสม.บัดดี้ ในการติดตามดูแลผู้ป่วยยาเสพติดที่ผ่านการบำบัดรักษาในระบบสมัครใจบำบัด โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ตลอดจนสื่อการเรียนรู้ออนไลน์ด้วยตนเอง ผ่านระบบออนไลน์ เพื่อให้สะดวก เข้าถึงง่าย และสอดคล้องกับสถานการณ์
ด้านนายแพทย์ภานุวัฒน์ ปานเกตุ รองอธิบดีกรม สบส. กล่าวว่า กรม สบส. ร่วมกับภาคีเครือข่าย เช่น สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ สถานีตำรวจ และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จัดโครงการอบรมพัฒนาศักยภาพ อสม. ให้เป็น อสม.บัดดี้ ในการติดตาม ดูแลผู้ป่วยยาเสพติดที่ผ่านการบำบัดรักษา ในระบบสมัครใจบำบัด โดย อสม.ที่ผ่านการอบรมจะได้พัฒนาความรู้ ความสามารถ มีทักษะการปฏิบัติงานด้านยาเสพติดในชุมชนได้อย่างถูกต้อง
ปัจจุบันมี อสม.บัดดี้ ที่ผ่านการฟื้นฟูศักยภาพ จำนวน 13,906 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 12 กรกฎาคม 2565) ซึ่งการดำเนินงานดูแลผู้ป่วยยาเสพติดในชุมชนจะนำไปสู่ความสำเร็จได้ จะต้องมีผู้นำชุมชนที่เข้มแข็ง มีมาตรการชุมชนที่คนในชุมชนต้องปฏิบัติตาม มีภาคีเครือข่าย และการรับรู้บทบาทของ อสม.บัดดี้ ในการค้นหาผู้ป่วยเข้าสู่กระบวนการ ชุมชนช่วยหนุนเสริม ให้กำลังใจ ให้โอกาส อันจะส่งผลให้เป็นการคืนคนดีสู่สังคมได้ต่อไป .
***12 กรกฎาคม 2565