สมุนไพรน่ารู้ อภัยภูเบศร : กระชาย ต้านไวรัส ลดน้ำหนัก โดยสถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร

Thailandplusสุขภาพ

กระชาย เป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้าน มีการใช้เป็นอาหารและยามานาน ภูมิปัญญาพื้นบ้านใช้แก้โรคที่เกิดในปาก เช่น ปากเปื่อย ปากเป็นแผล รักษาอาการจมูกไม่ได้กลิ่น ไซนัสอักเสบ ช่วยย่อยอาหาร เพิ่มสมรรถภาพทางเพศของเพศชาย ยาอายุวัฒนะบำรุงกำลัง แก้ปวดเมื่อย แก้ลมวิงเวียน บำรุงกำลัง บำรุงกระดูก

Krachai Thai Herb

ปัจจุบันมีการศึกษา พบว่า สารสกัดของกระชาย สามารถแสดงฤทธิ์ในการต้านไวรัสซาร์ส ในระยะหลังการติดเชื้อและยังพบว่าสาร panduratin(แพนดูราทิน) ของกระชายขาวมีฤทธิ์ในการต้านไวรัสทั้งในระยะก่อนและหลังการติดเชื้อ และยังมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเชื้อเอดส์ ต้านไวรัสไข้เลือดออกในกลุ่ม Flaviviridae family และยับยั้งเชื้อไวรัส picornavirus ซึ่งก่อโรคมือเท้าปาก นอกจากนี้ยังพบว่า ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัสโควิด-19 แต่ยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในสัตว์ทดลองและในคนต่อไป ในสถานการณ์โควิด 19 สามารถใช้กระชายในรูปแบบของอาหาร และเครื่องดื่มเพื่อเสริมภูมิคุ้มกันได้1

คุณสมบัติที่เป็นประโยชน์ในสถานการณ์โควิด

ฤทธิ์ต้านไวรัส (Antiviral) การทดลองในหลอดทดลองพบว่า สารสกัดกระชายสามารถยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัส โควิด 19 ได้ เช่นเดียวกับฟ้าทะลายโจร ซึ่งสอดคล้องกับรายงานการศึกษาโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์2

ฤทธิ์ต้านการอักเสบ (Anti-inflamation) จากการศึกษาในหลอดทดลองและในสัตว์ทดลองพบว่า กระชายมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ โดยไปยับยั้งการหลั่งสารที่ทำให้เกิดการอักเสบจากเซลล์เม็ดเลือดขาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ3

ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidation) กระชายมีสารที่สามารถยับยั้งการเกิดลิปิดเปอร์ออกซิเดชั่น(Lipid peroxidation) ทำให้ยับยั้งการเพิ่มขึ้นของอนุมูลอิสระ4

ฤทธิ์เกี่ยวกับโรคทางเมทาบอลิก (Metabolic syndrome) กระชายมีฤทธิ์ที่เป็นประโยชน์ต่อการรักษาภาวะเมทาบอลิกซินโดรม หรือ โรคอ้วนลงพุง ซึ่งเกิดจากความผิดปกติในการเผาผลาญพลังงาน ทำให้มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง เพิ่มควาเมสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดและหัวใจ มีการทดลองในหนูพบว่า สารสกัดกระชายลดอัตราการเพิ่มน้ำหนักในหนูที่ได้รับอาหารไขมันสูง ลดระดับคอเรสเตอรอลชนิด LDL และระดับไตรกลีเซอไรด์5 และมีการทดลองในหลอดเลือดของหนูพบว่า กระชายสามารถขยายหลอดเลือดได้ ทำให้เชื่อว่าช่วยลดความดันโลหิตและภาวะที่เกิดกับหัวใจได้6

ในช่วงที่มีการระบาดของโควิด มีการใช้กระชายในผู้ป่วยโดยรับประทานรูปแบบแคปซูลผงกระชาย ขนาด 500 มิลลิกรัม ครั้งละ 4 แคปซูล วันละสามเวลา กินร่วมกับฟ้าทะลายโจรได้ แต่อาจทำให้เรอหรือผายลม การใช้ให้ได้ประโยชน์จำเป็นต้องกินทั้งเนื้อกระชายเนื่องจากตัวสารสำคัญไม่ละลายน้ำหรือละลายน้ำได้น้อย หรือ ตุ๋นกระชายกับเนื้อสัตว์อะไรก็ได้ แล้วกินทั้งน้ำและเนื้อ หรือกินกระชายเป็นผักในปริมาณมากๆ ซึ่งเป็นวิธีการใช้กระชายเป็นยาที่ดีที่สุด

ข้อควรระวัง : กระชายมีฤทธิ์ร้อน ไม่ควรรับประทานเมื่อมีไข้ หรือรับประทานขนาดสูงในผู้ที่มีภาวะกรดไหลย้อน แผลในกระเพาะอาหาร อาจทำให้ระคายเคือง และ ผู้ที่มีความผิดปกติของตับไตควรปรึกษาก่อนรับประทาน

การรับประทานร่วมกับยาละลายลิ่มเลือดวาร์ฟาริน (Warfarin) อาจเสริมฤทธิ์ยาได้

ติดตามอภัยภูเบศร

YouTube : อภัยภูเบศร

Line @abhai_herb

ปรึกษาหมอออนไลน์ https://lin.ee/HGT0wkz

 

 

แหล่งอ้างอิง :

  1. Davis’s Pocket Guide to Herbs and Supplements. Gamma oryzanol [internet]. [cited 2018 Jan 5]. Available from:

https://books.google.co.th/books?id=2XH2AAAAQBAJ&pg=PA114&lpg=PA114&dq=rice+bran+oil+anticoagulant&source=bl&ots=7twt34JzYq&sig=OzlkL2Jdt18tQ1vPtTsimuQPBTw&hl=th&sa=X&ved=0ahUKEwjwyJCD9unVAhUGrY8KHTHDBCgQ6AEIYzAI#v=onepage&q&f=false

  1. มหาวิทยาลัยมหิดล. กระทรวง อว. โดยความร่วมมือระหว่าง TCELS และ ม.มหิดล ผนึกกำลังต่อยอดผลกระชายขาวต้าน COVID-19. [อินเทอร์เน็ต].2563 [เข้าถึงเมื่อ 2564 พฤศจิกายน 20]. เข้าถึงได้จาก: https://mahidol.ac.th/temp/2020/06/Press-Release.pdf
  2. S. Tewtrakul, S. Subhadhirasakul, C. Karalai, C. Ponglimanont, and S. Cheenpracha.Anti-inflammatory effects of compounds from Kaempferia parviflora and Boesenbergiapandurata. Food Chemistry. 2009:115(2);534–8.
  3. Chong T. E., et al. Boesenbergia rotunda: From Ethnomedicine to Drug Discovery.Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2012;25 pages, 2012.
  4. Kim DY. Kim MS. Sa BK. Kim MB. Hwang JK. Boesenbergia pandurata Attenuates Diet-Induced Obesity by Activating AMP-Activated Protein Kinase and Regulating Lipid Metabolism. Int. J. Mol. Sci. 2012;13:994-1005.
  5. Adhikari, D.; Gong, D.-S.; Oh, S.H.; Sung, E.H.; Lee, S.O.; Kim, D.-W.; Oak, M.-H.; Kim, H.J.Vasorelaxant Effect of Boesenbergia rotunda and Its Active Ingredients on an Isolated Coronary Artery. Plants. 2020;9:1688.