ตกขาวเป็นปัญหาของผู้หญิงที่หมอยาพื้นบ้านบอกว่าต้องระวังที่สุด ในทางการแพทย์แผนไทยเพราะเชื่อว่าตกขาวเกิดจากการที่ ธาตุไฟ หรือ ปิตตะโทษลุกลามไปสู่เสมหะ หรือ ธาตุน้ำ โดยจากความร้อน หรือปิตตะในร่างกาย ได้ทำการเผาเลือดจากสีแดงแปรเปลี่ยนเป็นสีขาว จากความผิดปกติของกลไกทั้งสามไปพร้อมๆ กัน หากปล่อยไว้นานจะยิ่งรักษายาก
ปัจจัยที่กระตุ้น ส่งเสริมให้เกิดอาการ มาจากปัจจัยที่ส่งเสริมให้ธาตุไฟทำงานเพิ่มขึ้น ทั้งอาหารการกิน พฤติกรรม การใช้ชีวิต และอารมณ์ ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากร่างกายอ่อนแอ การแท้งบุตร การมีเพศสัมพันธ์บ่อยและรุนแรง ไม่รักษาความสะอาด ปล่อยให้ประจำเดือนผิดปกติจนเป็นนิสัย มีความทุกข์ ความเครียด การพักผ่อนน้อยหรือไม่ได้คุณภาพ รวมถึง คนที่กินยาฆ่าเชื้อโรคต่อเนื่องกันเป็นเวลานานๆ เหล่านี้ก็อาจส่งผลให้เกิดปัญหาตกขาวที่ผิดปกติได้
ส่วนในทางการแพทย์แผนปัจจุบันจะบอกว่า อาการตกขาวที่ปกติจะมีปริมาณไม่มากนัก แต่ถ้าตกขาวนั้นมีกลิ่นเหม็น มีสีผิดปกติ มีอาการคันร่วมด้วย น่าจะมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อรา ซึ่งต้องได้รับการรักษาแบบแผนปัจจุบัน ตัวอย่างการสังเกตลักษณะตกขาวที่ผิดปกติ
อาการที่พบ
ในภาวะปกติผู้หญิงจะมีตกขาวอยู่แล้ว มีลักษณะเป็นเมือกใสๆ ขาวๆ ไม่มีกลิ่นเหม็น แต่ตกขาวที่ผิดปกติจะเป็นเมือกขาวขุ่นๆ มีกลิ่นเหม็น บางครั้งก็รู้สึกร้อนที่ช่องคลอดร่วมกับอาการปัสสาวะลำบาก หรือเป็นตกขาวที่มีสีอื่นปนอยู่ด้วย อาจมีอาการปวด แสบคัน ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย ใจสั่น ซีดเซียว สะลึมสะลือไม่สดชื่น ไม่มีเรี่ยวแรง อาการเหล่านี้บ่งบอกถึงความผิดปกติที่จะต้องดูแลรักษาทันที มิเช่นนั้นอาจลุกลามเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
สิ่งที่ควรงด หรือเลี่ยงเพื่อไม่ให้เกิดอาการ
- อาหารรสจัด อาหารที่มีคุณสมบัติร้อน
- อาหารสำเร็จรูปที่มีสารกันบูด สีสังเคราะห์
- การใช้ยาปฏิชีวนะต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานโดยไม่จำเป็น
- การอยู่ในสถานที่ที่ร้อนนานๆ หรือร่างกายเผชิญกับสภาวะตึงเครียด เช่น อดข้าว อดนอน อดน้ำ หรือมีความวิตกกังวลต่างๆ รวมทั้งการที่ต้องใช้เวลาเดินทางเป็นเวลานานๆ
- การมีเพศสัมพันธ์ที่รุนแรง
- นิยมกินอาหารแสลง หรืออาหารส่งเสริมธาตุไฟ เช่น กลุ่มอาหารที่เมือกมันสูง ของมันทอดๆ อาหารทะเล ปลาไม่มีเกล็ด เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
สิ่งที่ควรปฏิบัติ
- อาหารที่รับประทานควรมีคุณสมบัติเย็น มีรสหวาน มีกลิ่นหอม
- ควรพักผ่อนให้เพียงพอ
- ออกกำลังกาย อย่างเหมาะสม และสม่ำเสมอ จะช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน
- รักษาสุขอนามัย
- เลือกใช้ยาสมุนไพรที่มีสรรพคุณ หรือมีข้อมูลช่วยในการรักษาอาการตกขาว
ตัวอย่างตำรับสมุนไพรพื้นบ้านที่ใช้ในการรักษาตกขาว
- พลูคาวทั้งห้า (หมายถึงใช้ทั้งใบ ดอก ราก ผล ต้น) นำไปตำ ขยี้เอาแต่น้ำ ผสมน้ำตาลเล็กน้อย ดื่มเรื่อยๆ ประมาณ 3 วัน อาการตกขาวจะดีขึ้น
- ขมิ้นชันสด เคี้ยวกลืนแล้วดื่มน้ำอุ่นตาม
- ยอทั้งห้า ต้มน้ำ 3 ส่วน ให้เหลือ 1 ส่วน กินครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3 เวลา
- เถาวัลย์เปรียงหั่นเป็นแว่น ตากแห้ง 1 กำมือ ต้มกับน้ำ 1 ลิตร ต้มเดือดประมาณ 15 นาที กินครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3 เวลา หรือรูปแบบแคปซูล
- มะระขี้นกขนาดเท่าที่กินกับน้ำพริก 10 ผล โขลกทั้งเมล็ดคั้นน้ำจะได้น้ำประมาณ 3 ช้อนโต๊ะ และผสมกับเหล้าโรง 1 ช้อนชา กินวันละ 1 ครั้ง ประมาณ 3 วัน ก็จะเป็นปกติ
- บานไม่รู้โรยดอกขาว (ชนิดก้านเขียว ก้านแดงไม่เอา) 1 ต้น ใส่น้ำพอท่วมยา ต้มเดือดนาน 10-20 นาที กินครั้งละ 1 แก้ว วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
- ลูกใต้ใบทั้งห้า ต้มเดือดนาน 10-15 นาที กินครั้งละ 1 แก้ว วันละ 4 ครั้ง ก่อนอาหารและก่อนนอน
- เอาต้นมะละกอขนาดใหญ่เล็กพอควร เอาทั้งรากทั้งต้นทั้งใบ หักทบมัดเป็น 3 เปราะ เอาใส่หม้อต้ม รับประทานครั้ง 1 แก้เสีย 1 เปราะ 2 ครั้ง 2 เปราะ 3 ครั้ง 3 เปราะ แล้วรับประทานไปจนจืด
ติดตามสาระสุขภาพกับแพทย์แผนไทยได้ที่
Facebook สถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบสร
คลินิกออนไลน์ อภัยภูเบศร : https://lin.ee/47PRVjiFz