แตงกวาเป็นพืชตระกูลแตงเช่นเดียวกับแตงโม ฟักทอง บวบ มะระ และน้ำเต้า มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศอินเดีย มีหลักฐานว่า มีการเพาะปลูกแตงกวาในอินเดียและอียิปต์เมื่อ 4,000 ปี มาแล้ว และเป็นอาหารของคนในดินแดนแถบประเทศตุรกีและบัลแกเรียมาตั้งแต่สมัยโบราณ ปัจจุบันแตงกวาเป็นผักที่คนทั่วโลกนิยมรับประทาน ปลูกเพียง 30-45 วัน ก็ออกผลมาให้รับประทานได้แล้ว สามารถนำไปปรุงอาหารได้มากมาย และยังเป็นอาหารที่เหมาะกับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก เพราะให้พลังงานต่ำมาก(แตงกวา 1 ผล ให้พลังงานเพียง 13 – 30 กิโลแคลอรี) มีปริมาณเส้นใยอาหารและน้ำในผลสูงช่วยให้อิ่มท้อง
ทางยาไทย ใช้เป็นยาเย็น มีฤทธิ์แก้ไข้ แก้ร้อนใน ขับปัสสาวะ ลดความร้อนในร่างกาย ขับของเสีย การศึกษาวิจัยสมัยใหม่พบว่า แตงกวาช่วยลดน้ำตาล ต้านมะเร็ง มีฤทธิ์ลดอักเสบ มีสารเควอซิทิน(quercetin) ซึ่งเป็นสารต้านการแพ้จากธรรมชาติ(natural antihistamines) และสามารถบรรเทาความเครียดได้ เนื่องจากอุดมไปด้วยวิตามินบีหลายชนิด ได้แก่ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 วิตามินบี 5 วิตามินบี 6 และวิตามินบี 7 (ไบโอติน)
แตงกวา ถือว่าเป็น เทพแห่งการดูแลผิว ปลอบประโลมผิว และเครื่องสำอางหลายยี่ห้อ ทั้งไทย เทศ นิยมใส่เป็นสารสกัดหนึ่งในสูตรตำรับ แตงกวา สามารถช่วยลดอาการผิวไหม้แดด ลดการบวมแดง มีฤทธิ์ลดการสร้างเมลานิน(melanin) หรือเม็ดสี ทำให้ผิวขาวใส มีฤทธิ์ฆ่าเชื้ออ่อนๆ ลดการเกิดสิว และลบรอยแผลเป็น มี สารเอนไซม์อีเรปซิน (erepsin) ช่วยย่อยโปรตีน(ผิวหนัง) สารซิสตีน(cysteine) และเมไธโอนีน(Methionine) ทำให้ผิวหนังมีความยืดหยุ่น สารซิลิกา(silica) และสารต้านอนุมูลอิสระ(antioxidant) ช่วยลดริ้วรอย
ข้อควรระวังการใช้แตงกวา
- แตงกวามีกรดยูริกสูง ผู้ที่เป็นโรคเก๊าท์ไม่ควรรับประทานในปริมาณมาก เนื่องจากจะทำให้อาการกำเริบได้
- หากรับประทานมากเกินไป อาจทำให้ปวดท้องหรือท้องเสีย
- ไม่แนะนำให้รับประทานแตงกวามากเกินไป ในรายที่ต้องจำกัดปริมาณโพแทสเซียม เช่น ผู้ป่วยไตวาย(แตงกวาสด 100 กรัม จะให้โพแทสเซียม 147 มิลลิกรัม)
- ควรเลือกใช้แตงกวาที่ปลูกโดยไม่ใช้สารเคมีและยาฆ่าแมลง
สูตรน้ำแตงกวา
ส่วนประกอบ
แตงกวา 1-2 ผล
น้ำต้มสุก 2 ถ้วย
น้ำเชื่อม ½ ถ้วย
เกลือป่น ¼ ช้อนชา
น้ำแข็งบด
วิธีทำ
- นำแตงกวามาล้างให้สะอาด หั่นชิ้นพอประมาณ
- ใส่ในเครื่องปั่น เติมน้ำต้มสุก เติมน้ำเชื่อม และใส่เกลือเล็กน้อย
- ใส่น้ำแข็ง ปั่นให้เข้ากัน ชิมรสตามชอบ ดื่มเป็นเครื่องดื่มเสริมสุขภาพได้
โดยสถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร