เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2563 ณ อาคารกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว (สค.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) นางสาวอุษณี กังวารจิตต์ อธิบดีกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว ได้เปิดเผยถึงข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์ผลกระทบจากการระบาดของไวรัสโคโรนา 2019 หรือ Covid-19 ว่ามีข้อมูลสำคัญที่สะท้อนให้เห็นว่าในช่วงที่รัฐบาลใช้มาตรการ “อยู่บ้าน หยุดเชื้อ เพื่อชาติ” ซึ่งทุกคนต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด และอาจมีสถิติความรุนแรงในครอบครัวพุ่งสูงและผู้หญิงมีโอกาสที่จะตกเป็นเหยื่อความรุนแรง
นางสาวอุษณี กล่าวว่า จากสถานการณ์การระบาดของ Covid-19 รัฐบาลได้กำหนดมาตรการเพื่อป้องกันและลดการแพร่ระบาดของ Covid-19 ซึ่ง พม. ได้ขานรับนโยบายด้วยการกำชับให้ทุกหน่วยงานเฝ้าระวังผลกระทบที่อาจจะเกิดกับกลุ่มเป้าหมาย และให้เตรียมความพร้อมรับมือในการป้องกันแก้ไขสถานการณ์การระบาดของโรคเต็มที่ ทั้งนี้ ตลอดช่วงเดือนมีนาคมที่ผ่านมา สค. ได้เฝ้าระวังสถานการณ์การระบาดของ Covid-19 ในทุกมิติมาตลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มเป้าหมายที่เป็นสตรีและครอบครัว ด้วยตระหนักดีว่าเมื่อเกิดความเจ็บป่วยขึ้นกับบุคลใดบุคคลหนึ่ง ครอบครัวเป็นหน่วยแรกที่จะได้รับผลกระทบ และเมื่อปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา เริ่มมีข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับสถานการณ์ด้านสตรีและครอบครัวที่เกิดจากผลกระทบของมาตรการป้องกันและแก้ไขปัญหาการระบาดของ Covid-19 อาทิ
1) สาธารณรัฐประชาชนจีน พบว่า ภายหลังจากการกักตัวช่วงเกิดโรคระบาดมีการอัตราการขอหย่าร้างมากขึ้นถึง 25% เมื่อเทียบกับช่วงก่อนการระบาดของไวรัส เจ้าหน้าที่เชื่อว่าสาเหตุอาจเกิดจากการที่คู่รักใช้เวลาอยู่ด้วยกันมากเกินไป จึงอาจเกิดมีปากเสียงกันจากเรื่องเล็กๆ น้อยๆ จนลุกลามไปสู่การหย่าร้างในที่สุด
2) ในสาธารณรัฐฝรั่งเศส พบว่า มีการร้องเรียนเกี่ยวกับการถูกกระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มขึ้นนับตั้งแต่มีคำสั่งให้ประชาชนกักตัวอยู่ในบ้าน โดยในกรุงปารีสมีการแจ้งความเพิ่มขึ้น 36% ส่วนพื้นที่อื่นทั่วประเทศเพิ่มขึ้น 32% นอกจากนี้ยังมีรายงานว่ามีผู้หญิง 2 คนเสียชีวิตจากการถูกทำร้ายโดยคนในครอบครัว
3) สหราชอาณาจักร คณะกรรมการต่อต้านด้านความรุนแรงในบ้านของอังกฤษและเวลส์ ระบุว่า มีการโทรศัพท์ไปขอความช่วยเหลือเกี่ยวกับปัญหาความรุนแรงในบ้านในสหราชอาณาจักรในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา เพิ่มขึ้นถึง 65% (ข้อมูลเมื่อ 1 เมษายน 2563)
4) องค์การสหประชาชาติ เปิดเผยข้อมูลว่า ผู้หญิงในประเทศที่ยากจนมีความเสี่ยงที่จะถูกกระทำความรุนแรง และเข้าถึงความช่วยเหลือได้ยาก ผู้หญิงที่เคยถูกกระทำความรุนแรงมีแนวโน้มที่จะถูกกระทำซ้ำบ่อยครั้งขึ้น
นางสาวอุษณี กล่าวต่อไปว่า จากข้อมูลดังกล่าว ในระยะที่รัฐบาลเริ่มใช้มาตรการ อยู่บ้าน หยุดเชื้อ เพื่อชาติ ซึ่งเป็นสิ่งที่ต้องทำเพื่อชะลอการระบาดของโรค และทุกคนต้องให้ความร่วมมือ จึงมีความเป็นไปได้ว่าครอบครัวไทยอาจจะประสบปัญหาในลักษณะเดียวกันได้ กล่าวคืออาจมีปัญหาด้านสัมพันธภาพในครอบครัว และอาจมีสถิติความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มมากขึ้น และตลอดช่วงเดือนมีนาคมที่ผ่านมา สค.ได้เฝ้าระวังตัวเลขสถานการณ์ความรุนแรงในครอบครัว จากการจัดเก็บข้อมูลของศูนย์ปฏิบัติการกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว หรือ ศปก.สค. พบว่า สถิติในเดือนมีนาคม 2563 มีจำนวน 154 ราย เพิ่มขึ้นจากเดือนกุมภาพันธ์ 2563 ที่มีจำนวน 144 ราย และเมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันในปีที่ผ่านมา พบว่าในเดือนมีนาคม 2562 มีจำนวน 140 ราย แม้ว่าจะมีสถิติที่เพิ่มขึ้นไม่มากนักแต่ก็ถือว่ามีจำนวนเพิ่มขึ้นจึงต้องเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดเพื่อเตรียมมาตรการรองรับ
นางสาวอุษณี กล่าวต่อไปว่า ในสถานการณ์ที่ครอบครัวต้องหยุดอยู่บ้านเช่นนี้ เพื่อเป็นการใช้เวลาร่วมกันในบ้านอย่างมีคุณภาพ สค. ขอเสนอคลิปวีดิโอกิจกรรมต่างๆ ให้ทุกครอบครัวเลือกทำกิจกรรมทำร่วมกัน นอกจากช่วยลดความเครียดได้แล้ว ยังช่วยลดผลกระทบที่เกิดจากการที่เราไม่สามารถไปใช้บริการ ร้านค้า สถานบริการต่างๆ ได้ตามปกติ โดยในครั้งนี้ ขอนำเสนอยกตัวอย่างกิจกรรมง่ายๆ เป็น 3 กลุ่ม คือ
1 กิจกรรมที่ครอบครัวร่วมกันทำเพื่อป้องกันโรค มีคลิปวิธีทำหน้ากากผ้า และ Face shield DIY
2 กิจกรรมทำอาหารในบ้านง่ายๆ เช่น ขนม กับ วิธีทำกับข้าวง่ายๆ
3 กลุ่มงานประดิษฐ์ที่ทำได้จากวัสดุเหลือใช้ เช่น พวงกุญแจจากเศษผ้า
ทั้งสามกลุ่มกิจกรรม เป็นตัวอย่างของการใช้เวลาร่วมกันเพื่อลดความเครียดและป้องกันความรุนแรงในครอบครัว นอกจากนี้ ยังติดตามคลิปที่น่าสนใจอีกมากได้ทางเว็ปไซต์ สค. www.dwf.go.th แต่ถ้าหากยังมีความความกังวล ความเครียด หรือเสี่ยงที่จะเกิดการใช้ความรุนแรงในครอบครัวขึ้น สามารถขอคำแนะนำได้จากสายด่วนสุขภาพจิต 1323 หรือสามารถขอความช่วยเหลือหรือขอคำปรึกษาได้จากสายด่วนศูนย์ช่วยเหลือสังคม 1300 ตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งแนวทาง กระบวนการช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่จะเป็นไปตามมาตรฐาน กระบวนการและขั้นตอนของกฎหมาย เช่น กระบวนการช่วยเหลือตาม พ.ร.บ. คุ้มครองผู้ถูกกระทำด้วยความรุนแรง ในครอบครัว พ.ศ. 2550
ท้ายสุดนี้ สค.หวังว่า ครอบครัวไทยทุกครอบครัวจะผ่านวิกฤตินี้ไปด้วยกัน สค. ขอเป็นกำลังใจให้กับทุกครอบครัว ใช้ความรักความเข้าใจของครอบครัวเป็นพลังให้ผ่านพ้นวิกฤตินี้ไปด้วยกัน นางสาวอุษณี กล่าวในตอนท้าย
——————————–
ตัวอย่างคลิปวีดิโอกิจกรรมสำหรับครอบครัว
กิจกรรมที่ครอบครัวร่วมกันทำเพื่อป้องกันโรค
1. หน้ากากเพื่อคนที่เรารักด้วยหน้ากากอนามัยชนิดผ้าแบบ 3 จีบ
https://www.youtube.com/watch?v=pHWkXvcfl5I&feature=youtu.be
2. หน้ากากอนามัยทำมือ จากผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ https://www.youtube.com/watch?v=pBGwyrLe7GY#action=share
3. การทำหน้ากากผ้าทรงปีกนก
https://www.youtube.com/watch?v=Bioe-NWdX4I&feature=youtu.be
https://www.youtube.com/watch?v=kjBfMefRN7Q&feature=youtu.be
4. DIY ทำเจลล้างมือใช้เอง
https://www.youtube.com/watch?v=iXQ9b6kf2AA&feature=youtu.be
กิจกรรมทำอาหารในบ้านง่ายๆ
1 ข้าวเกรียบปากหม้อ
https://www.youtube.com/watch?v=6H-yPHVDecg
2 โดนัทจิ๋ว
https://www.youtube.com/watch?v=N9fctKA5txo
3 คลั่วกลิ้ง
https://www.youtube.com/watch?v=D5Wjfs1tinM
4 ขนมหยกมณี
https://www.youtube.com/watch?v=5BSPp4XIf6E&feature=youtu.be
5 เค้กกล้วยน้ำหว้า
https://youtu.be/q1Y_niWxlPE
กลุ่มงานประดิษฐ์ที่ทำได้จากวัสดุเหลือใช้
1. พวงกุญแจกุหลาบจากเศษผ้า
https://youtu.be/SdDafPDqxiA
2. ต่างหูดอกแก้วจากเศษผ้า
https://www.youtube.com/watch?v=S_j9EVlNk-0
3. วิธีทำกระเป๋าโทรศัพท์ผ้าด้นมือ
https://youtu.be/IFkI5MA4pKU