พลูคาว หรือ คาวตอง ( Houttuynia cordata Thunb.) ผักพื้นบ้าน เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก มักขึ้นและเลื้อยไปตามดิน พบได้ตามภูมิภาคทั่วไป ถ้าเด็กนำมาขยี้จะมีกลิ่นคล้ายคาวปลา รสฝาดเล็กน้อย ดอกสีเหลือง ออกเป็นช่อ ดอกมีขนาดเล็กมาก นิยมรับประทานเป็นผักสด กินในมื้ออาหาร ประกอบอาหารเพื่อช่วยในการแต่งกลิ่น
เช่น ซุปหน่อไม้ ตำรากพลูคาว จัดเป็นผักสมุนไพรทีมีการศึกษาวิจัยและจดสิทธิบัตรมากตัวหนึ่ง จากการวิจัยทั้งในและต่างประเทศ พบฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของพลูคาวเช่นเดียวกับการใช้ประโยชน์ทางยาของหมอยาพื้นบ้านตามที่ได้กล่าวมาแล้ว ดังนี้
ฤทธิ์ขับปัสสาวะ พบสารฟลาโวนอยด์ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงไต จึงมีผลในการขับปัสสาวะ
ฤทธิ์ต้านเชื้อราและแบคทีเรีย ฤทธิ์ต้านไวรัส น้ำมันหอมระเหยจากพลูคาวสามารถยับยั้งการเจริญของไวรัสที่เป็นสาเหตุของไข้หวัดใหญ่ ไวรัสต้นเหตุของโรคเริม ไวรัสไข้หวัดใหญ่ และไวรัสเอดส์
ฤทธิ์ในการทำลายเซลล์มะเร็งในหลอดทดลอง ซึ่งในประเทศจีนมีการใช้พลูคาวเป็นส่วนประกอบในตำรับยาผงและยาฉีดในมะเร็งหลายชนิด
ฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน และฤทธิ์ต้านการอักเสบ และระงับปวด โดยออกฤทธิ์เช่นเดียวกับยาแก้ปวด ลดการอักเสบแผนปัจจุบันที่มิใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ฤทธิ์ในการต้านการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร เป็นต้น
สรรพคุณในตำรายาไทย(1) ระบุว่า พลูคาว หรือคาวตอง มีรสเผ็ด กลิ่นฉุนมีกลิ่นคาวปลา เป็นยาฤทธิ์เย็น ช่วยแก้กามโรคเข้าข้อ แก้น้ำเหลืองเสีย ทำให้แผลแห้ง ออกฤทธิ์ต่อปอดและตับ ใช้เป็นยาดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้พิษ ขับปัสสาวะ แก้บวมน้ำ รักษาปอดอักเสบเป็นหนอง หลอดลมอักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ แก้ไอ รักษาติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ไตอักเสบบวมน้ำ ลำไส้อักเสบ เต้านมอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบ แก้บิด แก้ริดสีดวงทวาร ภายนอกใช้แก้พิษงู แมลงกัดต่อย แก้โรคผิวหนังกลากเกลื้อน ฝีอักเสบ ทาภายนอกให้เลือดมาเลี้ยงผิวหนังในบริเวณนั้นมาก ใบ รสเผ็ดคาว แก้กามโรค ทำให้น้ำเหลืองแห้ง ทำให้แผลแห้ง แก้เข้าข้อ แก้โรคผิวหนังทุกชนิด ดอก แก้โรคตา ราก แก้เลือด และขับลม ทั้งห้า (ต้น ใบ ดอก ผล ราก) นำมาปรุงหรือกินแก้โรคเรื้อน มะเร็ง คุดทะราด และโรคที่เกิดตามผิวหนัง แก้น้ำเหลืองเสีย แก้กามโรค ทำให้น้ำเหลืองแห้ง
รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา(1)
ตำราสมุนไพรไทยจีน แนะนำให้ใช้พลูคาว 15-30 กรัม ต้มเอาน้ำดื่ม เป็นยาขับปัสสาวะ แก้อาการบวมน้ำ แก้โรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ฝีอักเสบ ปอดอักเสบ หลอดลมอักเสบ บิด และวัณโรค
ตัวอย่างตำรับยา
ใช้ต้นสด 25-30 กรัม ต้มกับน้ำประมาณ 1 ลิตร ดื่มครั้งละ 1 แก้วกาแฟ(ประมาณ 120 มิลลิลิตร) ก่อนอาหารสามเวลา ช่วยขับปัสสาวะ ขับนิ่ว แก้ระดูขาว ลดบวม
ข้อควรระวัง
การรับประทานมากเกินไป จะทำให้อาเจียนได้ หรือถ้านำมาใช้ภายนอกในปริมาณที่มากเกินไป ก็จะทำให้เกิดอาการแพ้ที่ผิวหนัง ทำให้เป็นแผลพองได้ รวมถึงผู้ที่มีภาวการณ์ทำงานของตับและไตผิดปกติ หญิงตั้งครรภ์ให้นมบุตร ไม่ควรรับประทาน
แหล่งอ้างอิง