เคยมีกระแสสวนทวารล้างพิษลำไส้ให้เห็นกันเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง ด้วยความคิดที่ว่า การล้างลำไส้จะช่วยให้ห่างไกลจกมะเร็ง ช่วยให้ลดน้ำหนักหรือบางรายเข้าใจว่าการล้างลำไส้จะช่วยให้แก้ปัญหาการท้องผูกได้นั่นเอง ซึ่งก็ไม่ถูกทั้งหมด การขับถ่ายของเสียลดการหมักหมมตกค้างในลำไส้เป็นส่งที่ควรทำ แต่ต้องไม่ไปกระทบต่อสมดุลของผนังลำไส้
วัฒนธรรมการล้างพิษบ้านเรา มีในคนล้านนา เขามีวิธีให้ลูกหลานล้างลำไส้อย่างแยบยล โดยใน ‘วันปากปี๋’ หรือวันที่สามของประเพณีปีใหม่ (วันสงกรานต์) คนล้านนาจะกินแกงขนุนกันทุกครอบครัว เพราะเชื่อว่าจะหนุนส่งชีวิตให้เจริญก้าวหน้า นับเป็นวัฒนธรรมด้านอาหารและสุขภาพที่น่าสนใจยิ่ง เนื่องจากขนุนอ่อนอุดมไปด้วยเส้นใยที่ดูดซับสารพิษ และเป็นอาหารของโปรไบโอติกส์ในลำไส้ของเรา ทั้งมีคุณสมบัติหล่อลื่น ไม่กระตุ้น ไม่ระคายเคือง ช่วยทำให้การขับถ่ายเป็นธรรมชาติ ขนุนอ่อนจึงเป็นพนักงานทำความสะอาดลำไส้อย่างดี รสฝาดอ่อนๆ ยังช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ด้วย ขนุนอ่อนไม่ร้อนเหมือนขนุนสุก คนหนุ่มสาวซึ่งอยู่ในวัยปิตตะหรือธาตุไฟกำลังแรง ก็กินได้
ขนุนสุกมีความหอมหวาน และให้เมือกซึ่งช่วยการหล่อลื่นของลำไส้ รับประทานมากๆ จะช่วยระบาย คนสูงอายุมักจะมีปัญหาท้องผูกที่เกิดจากความเย็นและแห้งของร่างกาย หรือที่การแพทย์แผนไทยเรียกว่า เกิดการกำเริบของวาตะ การกินยาถ่ายชนิดกระตุ้นลำไส้เป็นประจำนั้นจะทำลายกลไกธรรมชาติและทำให้ติดยาระบาย แต่ขนุนสุกมีความร้อน ความหล่อลื่นชุ่มชื้น ให้กากใยที่อ่อนนุ่มทำให้เกิดการระบายอย่างธรรมชาติ จึงเหมาะอย่างยิ่งที่จะเป็นยาระบายสำหรับผู้สูงอายุที่ไม่เป็นเบาหวาน
ขนุนสุกเป็นผลไม้ให้พลังงานอย่างทันอกทันใจ เพราะมีทั้งซูโครสและฟรุกโตส และอุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่ วิตามินเอและสารฟลาโวนอยด์ที่มีอยู่มากในขนุนทำให้เยื่อบุต่างๆ ในร่างกายและผิวหนังแข็งแรง ป้องกันปอด ช่องปาก และผิวหนังให้ห่างไกลจากมะเร็ง มีวิตามินซีสูง ช่วยต้านการติดเชื้อและอันตรายจากรังสี ขนุนยังมีวิตามินบีช่วยบำรุงประสาทซึ่งไม่ค่อยพบในผลไม้ชนิดอื่น
ตำรับอาหาร
ยำขนุนอ่อน (สูตรแม่พี่เต้ย)
ส่วนประกอบ
ขนุนอ่อนปอกเปลือก 4-5 แว่น
น้ำพริกแกงเผ็ด 3 ช้อนโต๊ะ
หมูสับ 3-4 ขีด
มะเขือเทศสีดา 3 ขีด
ใบมะกรูดซอย 1/2 ถ้วย
ผักชีหั่นฝอย 1/2 ถ้วย
น้ำตาลปี๊บ 1 ช้อนโต๊ะ
เกลือป่น 1 ช้อนชา
น้ำปลาดี 2 ช้อนโต๊ะ
กระเทียมเจียว 2 ช้อนโต๊ะ
วิธีทำ
- ต้มขนุนอ่อนให้ค่อนข้างเปื่อย นำไปโขลกกับน้ำพริกแกงพอละเอียด ใส่หมูสับ น้ำตาลปี๊บ น้ำปลา เกลือ ใช้สากเคล้าพอเข้ากัน ใส่มะเขือเทศลงไปตำพอแตก
- เจียวกระเทียม ตักกระเทียมขึ้นพักไว้ เหลือน้ำมันในกระทะประมาณ 2 ช้อนโต๊ะ
- นำขนุนที่โขลกไว้ลงไปผัด ชิมรส อาจปรุงรสเพิ่มเติมตามชอบ ผัดไปจนเริ่มแห้ง ดับไฟ ใส่ใบมะกรูดซอยลงไปคนให้ทั่ว ก่อนเสิร์ฟโรยผักชีและกระเทียมเจียว