วันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2567 เวลา 13.30 น. ที่ โรงแรมอโนมาแกรนด์ กรุงเทพมหานคร นายอนันต์ ดนตรี รองปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เป็นประธานเปิดการประชุมวิชาการระดับนานาชาติว่าด้วยเรื่อง “การเสริมสร้างความเป็นอยู่ที่ดีด้วยพลวัตครอบครัวและการผนึกพลังร่วมกันระหว่างรุ่นเพื่อมุ่งสู่สังคมสำหรับคนทุกวัย” International Conference and Workshop on ” Enhancing Well-Being by Realizing Family Dynamics and Promoting Intergenerational Solidarity for an Inclusive Society” ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 4 – 6 กันยายน 2567 โดยมี นางพรนิภา มาสิลีรังสี รองอธิบดีกรมกิจการผู้สูงอายุ กล่าวต้อนรับ ศาสตราจารย์ ดร.วิเลิศ ภูริวัชร รักษาการอธิการบดี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวรายงาน พร้อมด้วย ผู้บริหารกระทรวง พม. พันธมิตรเชิงกลยุทธ์ ผู้แทนสถานทูตประจำประเทศไทย ผู้แทนประเทศอาเซียนบวกสาม ผู้แทนสำนักเลขาธิการอาเซียน นักวิจัย นักวิชาการ ผู้แทนจากหน่วยงานรัฐที่ขับเคลื่อนงานด้านผู้สูงอายุ ผู้แทนภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และองค์กรระหว่างประเทศ เข้าร่วม
นายอนันต์ กล่าวว่า ปัจจุบัน ความท้าทายทางประชากรศาสตร์มีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาทั่วโลก แม้ว่าประชากรโลกมีจำนวนเพิ่มขึ้นถึงประมาณ 8 พันล้านคน แต่อัตราการเพิ่มจำนวนประชากรนั้นกลับช้าลงมาก ในขณะที่จำนวนประชากรผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ถึงประมาณ 1 พันล้านคน คิดเป็นร้อยละ 14 ของประชากรโลก สำหรับภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก กำลังเผชิญการเปลี่ยนแปลงทางประชากรที่สำคัญที่สุดของโลก เนื่องจากอายุคาดเฉลี่ยที่ยืนยาวขึ้นและอัตราการเจริญพันธุ์ที่ต่ำลง ซึ่งคาดการณ์ว่า ในช่วงระหว่างปี 2553 ถึง 2593 จำนวนผู้สูงอายุในภูมิภาคนี้จะเพิ่มขึ้นเป็น 3 เท่า หรือจะมีจำนวนถึง 1.3 พันล้านคน และภายในปี 2593 ประชากรผู้สูงอายุจะเพิ่มสัดส่วนเป็น 1 ใน 4 ของประชากรทั้งหมด การสูงวัยของประชากรโลก ก่อให้เกิดความท้าทายหลายประการ เช่น การเปลี่ยนแปลงของอัตราการเกิดโรค ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพและการดูแลระยะยาวที่สูงขึ้น การขาดแคลนแรงงาน และปัญหาด้านความมั่นคงทางรายได้ในวัยชรา ความท้าทายเหล่านี้เกิดขึ้นพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและปัญหาในการพัฒนาสิ่งแวดล้อมสู่ความยั่งยืน นอกจากนี้ แนวโน้มของขนาดครัวเรือนที่เล็กลงเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นทั่วโลก ซึ่งมีสาเหตุมาจากการสูงวัยของประชากร การพัฒนาทางเศรษฐกิจ การเปลี่ยนแปลงสู่ความเป็นเมือง และการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม อันนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างครอบครัว
นายอนันต์ กล่าวต่อไปว่า คุณค่าของครอบครัวและความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นในครอบครัว ส่งผลกระทบต่อสมาชิกทุกคน เมื่อครัวเรือนมีขนาดเล็กลง และองค์ประกอบของครอบครัวมีความซับซ้อนมากขึ้น ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าจำเป็นต้องมีระบบสนับสนุนเพื่อรองรับโครงสร้างครอบครัวที่หลากหลาย รวมถึงการสร้างความสัมพันธ์เชิงบวกของคนระหว่างรุ่น การสร้างคุณค่าของครอบครัว และการสนับสนุนนโยบายด้านการดูแลเด็กและผู้สูงอายุ ความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควิชาการ ภาคประชาสังคม และองค์กรระหว่างประเทศ มีความสำคัญอย่างยิ่ง สำหรับการพัฒนานโยบายหรือมาตรการในการส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีผ่านพลวัตครอบครัวและความสัมพันธ์ของคนระหว่างรุ่นนั้น ขึ้นอยู่กับบริบทของแต่ละประเทศ
นายอนันต์ กล่าวเพิ่มเติมว่า แผนปฏิบัติการระหว่างประเทศมาดริดว่าด้วยผู้สูงอายุ (MIPAA) เน้นย้ำถึงยุทธศาสตร์สำคัญด้านผู้สูงอายุกับการพัฒนา การสูงวัยอย่างมีสุขภาพดีและมีสุขภาวะ และการสร้างสภาพแวดล้อมที่เกื้อหนุนและที่เหมาะสม ซึ่งเป็นสาระสำคัญของการประชุมครั้งนี้ โดยคาดหวังว่าจะเป็นการร่วมแลกเปลี่ยนแนวคิด แนวปฏิบัติประสบการณ์ ความท้าทาย โอกาสของสังคมสูงวัย ในระดับประเทศ ระดับภูมิภาค และระดับนานาชาติ และจะร่วมกันหาหนทางแห่งความร่วมมือเพื่อพัฒนาความเป็นอยู่ที่ดีและรับมือกับวิกฤติประชากร ร่วมกันเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในทุกภาคส่วน รวมถึงองค์กรระหว่างประเทศ ร่วมกันแสวงหาแนวทางส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีของคนทุกวัยด้วยมุมมองแบบองค์รวมภายใต้ความร่วมมือของทุกภาคส่วนอย่างเป็นรูปธรรม