วันศุกร์ที่ 30 สิงหาคม 2562 ร.อ. ดร.ธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พบปะหมอดินอาสากรมพัฒนาที่ดิน มอบแนวทางการทำงานแก่หมอดินอาสาและเจ้าหน้าที่กรมพัฒนาที่ดิน เพื่อพัฒนาศักยภาพหมอดินอาสาอย่างต่อเนื่อง และเสริมสร้างความรู้ของหมอดินอาสาให้สามารถนำองค์ความรู้จากการอบรมไปต่อยอดในพื้นที่ของตนเอง และถ่ายทอดสู่เกษตรกรในพื้นที่หมู่บ้านได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถบริหารจัดการที่ดินได้อย่างยั่งยืน
กรมพัฒนาที่ดิน จัดอบรมหมอดินอาสา 77 จังหวัด โดยมีเป้าหมายเพื่อให้หมอดินอาสาประจำจังหวัดรับทราบทิศทางการประสานงานกับกรมพัฒนาที่ดินในบทบาทของหมอดินอาสา ในการสนองนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และเปิดเวทีพบปะแลกเปลี่ยนระดมสมอง เพื่อกำหนดแนวทางการบริหารเครือข่ายของหมอดินอาสาประจำหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ และจังหวัด รวมทั้งเพิ่มความรู้ เทคโนโลยีใหม่ให้กับหมอดินอาสาหมอดินอาสาระดับจังหวัด และเจ้าหน้าที่ของสถานีพัฒนาที่ดิน 77 จังหวัด เข้าร่วมการอบรมระหว่างวันที่ 29 – 30 สิงหาคม 2562 ณ ห้องประชุม 801 กรมพัฒนาที่ดิน จตุจักร กรุงเทพฯ
เพื่อให้ได้แนวทางการทำงานเครือข่ายของหมอดินอาสาทุกระดับ ได้แบ่งกลุ่มหมอดินอาสาเป็น 6 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่มที่ 1 การจัดทำฐานข้อมูลของหมอดินอาสาทั้งประเทศ ซึ่ง ณ ปัจจุบัน กรมพัฒนาที่ดินมีหมอดินอาสาในระบบจำนวน 74,267 ราย โดยมีการจัดการและรวบรวมข้อมูลรูปแบบต่างๆ ได้แก่ ข้อมูลประจำตัวหมอดิน การพัฒนาพื้นที่ ข้อมูลรูปภาพ เพื่อประมวล วิเคราะห์ พัฒนาเป็น Big data สำหรับนำไปใช้ในการพัฒนาเกษตรกร และพื้นที่เกษตรกรรม
กลุ่มที่ 2 ทำความเข้าใจบทบาทของหมอดินอาสา เพื่อสร้างอัตลักษณ์ของหมอดิน และกำหนดบทบาทการทำงานของหมอดินระดับหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ และจังหวัด ในรูปแบบของเครือข่าย สร้างความรักความสามัคคี และตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลทรัพยากรดิน
กลุ่มที่ 3 ขับเคลื่อนการเกษตรอินทรีย์ โดยหมอดินอาสา เป็นผู้นำการปรับเปลี่ยนจากวิถีเดิม เป็นเกษตรอินทรีย์ การปรุงดินให้น้ำ และดูแลแปลงเพาะปลูก
กลุ่มที่ 4 จัดทำแผนการพัฒนาที่ดินระดับตำบล โดยความร่วมมือของหมอดินอาสา เจ้าหน้าที่กรมพัฒนาที่ดิน และภาคส่วนอื่นที่เกี่ยวข้องและมีส่วนได้ส่วนเสียในการใช้ที่ดิน โดยเฉพาะองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น
กลุ่มที่ 5 พัฒนาศูนย์เรียนรู้หมอดิน เพื่อเป็นสถานที่ศึกษาเรียนรู้ของเกษตรกรในพื้นที่ รวมทั้งเป็นศูนย์ประสานงาน บริการปัจจัยการผลิต รับเรื่องความเดือดร้อนของเกษตรกร และแก้ไขปัญหาร่วมกับเจ้าหน้าที่ของกรมพัฒนาที่ดิน
กลุ่มที่ 6 การเตือนภัยพิบัติ โดยทำหน้าที่เป็นเป็นผู้ประสานงาน/รายงาน กรณีเกิดภัยพิบัติในพื้นที่ และร่วมกับเจ้าหน้าที่ในการช่วยเหลือพื้นที่ประสบภัย
หมอดินอาสา เป็นเกษตรกร ที่อาสาทำงานร่วมกับกรมพัฒนาที่ดิน โดยเป็นตัวแทนของกรมพัฒนาที่ดินในระดับหมู่บ้าน
บทบาทสำคัญ
– ทำหน้าที่ประสานงานระหว่างเกษตรกรในหมู่บ้านกับเจ้าหน้าที่ของสถานีพัฒนาที่ดินจังหวัด โดยมีศูนย์ประสานงานอยู่ที่บ้าน หรือแปลงทำกิน ที่เรียกว่า ศูนย์เรียนรู้หมอดิน ซึ่งเป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยี และให้บริการตรวจสอบดิน สนับสนุนปัจจัยการผลิต เช่น สารเร่ง พด. ปูน เมล็ดพันธุ์พืชปุ๋ยสด หญ้าแฝก
– เป็นวิทยากร ถ่ายทอดความรู้เรื่องการอนุรักษ์ดินและน้ำ การปรับปรุงบำรุงดิน การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ โดยใช้วิชาการที่ได้รับจากการอบรมและประสบการณ์ความสำเร็จของตัวเอง
– เป็นผู้ประสานงาน/รายงาน กรณีเกิดภัยพิบัติในพื้นที่ และร่วมกับเจ้าหน้าที่ในการช่วยเหลือพื้นที่ประสบภัย
หมอดินอาสา เริ่มตั้งในปี พ.ศ. 2538 โดยมีวัตถุประสงค์
1) เพื่อให้เกษตรกรเข้ามามีส่วนร่วมในการทำงานกับราชการ
2) สร้างเครือข่ายและสนับสนุนการทำงานกับเจ้าหน้าที่ในระดับหมู่บ้าน
ณ ปัจจุบัน มีหมอดินอาสาจำนวน 74,267 คน แบ่งเป็นหมอดินหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ จังหวัด มีสิทธิประโยชน์การเบิกจ่ายค่าตอบแทนเบี้ยเลี้ยง ที่พัก เทียบเท่ากับข้าราชการระดับปฏิบัติการ
กรมพัฒนาที่ดินจัดอบรมหมอดินอาสาเป็นประจำทุกปี โดยแบ่งเป็น การอบรมหมอดินหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ และ จังหวัด โดยเน้นการเพิ่มพูนความรู้ใหม่ๆ เปิดโอกาสให้มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และจัดศึกษาดูงานนอกพื้นที่