กระทรวงมหาดไทย โดยนายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย มอบนโยบายให้ทุกส่วนราชการจัดโครงการ/กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 72 พรรษา 28 กรกฎาคม 2567 ซึ่งมีลักษณะของโครงการ/กิจกรรมเกี่ยวกับการน้อมนำพระราชปณิธาน พระราชดำริ พระบรมราโชวาท พระราชกรณียกิจมาประยุกต์ใช้หรือเป็นการสืบสาน รักษา และต่อยอด โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยต้องคำนึงถึงความเหมาะสมและสมพระเกียรติ มีความจำเป็น เป็นประโยชน์ต่อสังคมโดยส่วนรวม และต้องไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่ประชาชน ไม่ขัดต่อศีลธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีอันดีงามของไทย
นายสุทธิพงษ์ จุลเจริญ ปลัดกระทรวงมหาดไทย ได้น้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่ประยุกต์ และอารยเกษตรของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาดำเนิน “โครงการพัฒนาแหล่งน้ำ (แก้มลิง) แบบอารยเกษตร”เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 72 พรรษา 28 กรกฎาคม 2567 ขับเคลื่อนตามพระราชปณิธาน “สืบสาน รักษา และต่อยอด” ในการนี้ได้มอบหมายให้กรมโยธาธิการและผังเมือง ดำเนินการออกแบบพื้นที่โครงการพัฒนาแหล่งน้ำ (แก้มลิง) แบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ โดยน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงประยุกต์สู่พื้นที่ เพื่อปรับปรุงและพัฒนาพื้นที่ให้เป็นพื้นที่ที่สามารถใช้ประโยชน์ของคนในชุมชน ทั้งการเป็นเส้นทางจักรยาน สวนสาธารณะ เดิน วิ่ง ออกกำลังกาย รวมทั้งเป็นลานสำหรับเต้นแอโรบิก ซึ่งจะเป็นคุณูปการต่อชีวิตของพี่น้องประชาชน และเป็นการศึกษาตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงขอให้ผู้ว่าราชการจังหวัดร่วมกับโยธาธิการและผังเมืองจังหวัด ได้เฟ้นหาพื้นที่เพื่อทำเป็นพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตรตามแนวพระราชดำริ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานให้กับข้าราชบริพาร ได้นำไปสู่การปฏิบัติเพื่อปฏิบัติบูชาให้เกิดผลประโยชน์ต่อพื้นที่ตามภูมิสังคมและบริบทของพื้นที่ อันจะส่งผลดีต่อพี่น้องประชาชน คือ พัฒนาชีวิตให้มีความสุข
นายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง กล่าวว่า ในปี พ.ศ.2567 กรมโยธาธิการและผังเมือง ได้ดำเนินโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ ซึ่งในส่วนของการขับเคลื่อนได้มอบหมายให้โยธาธิการและผังเมืองจังหวัดทุกจังหวัด เป็นหน่วยงานหลักร่วมกับส่วนราชการในสังกัดกระทรวงมหาดไทย ขับเคลื่อนโครงการ โดยในระยะแรก เป็นการดำเนินการใน 6 จังหวัดนำร่อง คือ นครนายก พะเยา จันทบุรี อุบลราชธานี สตูล และกาญจนบุรี เพื่อเป็นโครงการต้นแบบ และขยายผลไปยังทุกจังหวัดทั่วประเทศ โดยเน้นย้ำให้ ดำเนินการออกแบบให้เป็นไปตามที่ปลัดกระทรวงมหาดไทยให้แนวทางไว้ประกอบด้วย 1. พัฒนาแหล่งน้ำ 2. สร้างความมั่นคงทางอาหาร ตามพระราชปณิธาณของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 3. เป็นที่สาธารณะ ที่พักผ่อนหย่อนใจ 4. เป็นศูนย์เรียนรู้ของประชาชน ในการออกแบบพื้นที่โครงการพัฒนาแหล่งน้ำ (แก้มลิง) แบบอารยเกษตร ตามแนวพระราชดำริ สามารถใช้ประโยชน์พื้นที่ได้เต็มประสิทธิภาพ สมพระเกียรติ โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดขับเคลื่อนโครงการให้เป็นไปตามแผนงานที่วางไว้ เรื่องการปรับพื้นที่ ปรับบริเวณ ต้องเสร็จตามระยะเวลาที่กำหนดบูรณาการทุกภาคส่วน ร่วมใจกันพัฒนาพื้นที่ในจังหวัด โดยอาศัยเครือข่าย ประสานงานแบบบูรณาการ การทำงานร่วมกัน ประสานภาคีเครือข่าย ระดมพลจิตอาสาพระราชทาน เพื่อบรรเทาและแก้ไขปัญหาน้ำท่วม – น้ำแล้ง และช่วยเก็บกักน้ำเพื่อใช้ในการเกษตร ฟื้นฟูระบบนิเวศเพื่อเป็นแหล่งอาหารแก่ชุมชน พื้นที่ได้รับการพัฒนาให้สามารถใช้เป็นแหล่งน้ำต้นทุนในการพัฒนาพื้นที่แบบอารยเกษตรประชาชนในพื้นที่มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงสู่สิ่งที่ดี Change for Good ในพื้นที่ทุกมิติ