กระทรวงสาธารณสุข จับมือ ธ.ก.ส. ขยายความร่วมมืออีก 5 ปี ออกบัตร Smart Card อสม.รอบ 2 ตั้งเป้า อสม.ทุกคนมีบัตรแสดงตัวในการทำงาน พร้อมรับสิทธิประโยชน์ ทำธุรกรรมทางผ่านบัตรไม่ต้องเสียเงิน รองรับนโยบายสร้างขวัญกำลังใจ และพัฒนาศักยภาพเป็น Smart อสม. โดยทั้งกลุ่มบัตรหมดอายุและกลุ่มยังไม่มีบัตรติดต่อได้ที่ ธ.ก.ส.ทุกสาขาใกล้บ้าน
วันที่ 5 มกราคม 2567 ที่กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานในพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) โครงการจัดทำ Smart Card อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) “Smart อสม. – Innovation Smart Card” ระหว่าง นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข และ นายฉัตรชัย ศิริไล ผู้จัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) โดยมี นพ.สุระ วิเศษศักดิ์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ คณะผู้บริหาร และบุคลากรของกระทรวงสาธารณสุข ธ.ก.ส. และ อสม. เข้าร่วมทั้งออนไซต์ และออนไลน์
นพ.ชลน่าน กล่าวว่า ในการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการดูแลสุขภาพตนเอง ครอบครัวและชุมชน ตามหลักการของการสาธารณสุขมูลฐาน ต้องขอกราบขอบพระคุณ ศ.ดร.นพ.อมร นนทสุต อดีตปลัดกระทรวงสาธารณสุข ที่เป็นต้นแบบของการส่งเสริมการมีส่วนร่วมภาคประชาชน ด้วยแนวคิดว่า การจะแก้ปัญหาสาธารณสุขได้อย่างครอบคลุมทุกมิติ ลำพังเพียงการแพทย์และการสาธารณสุขอย่างเดียวอาจจะไม่เพียงพอ ต้องมีแรงหนุนเสริมจากภาคประชาชนด้วย ทำให้เกิดอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ขึ้นเป็นครั้งแรกของประเทศไทย จนถึงขณะนี้เป็นระยะเวลาเกือบ 5 ทศวรรษ นับเป็นรูปแบบที่ทำให้ระบบสุขภาพปฐมภูมิของประเทศไทยมีความเข้มแข็ง ได้รับการยอมรับและชื่นชมจากนานาประเทศ โดยเฉพาะช่วงการระบาดของโรคโควิด 19 ที่ผ่านมา
โดยปัจจุบันมี อสม. จำนวน 1,075,163 คน ครอบคลุมทุกหมู่บ้านและชุมชน ที่ผ่านมา กระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญกับการพัฒนาศักยภาพและเสริมสร้างขวัญกำลังใจ อสม. มาอย่างต่อเนื่อง โดยปีงบประมาณ 2567 รัฐบาลมีนโยบายยกระดับให้ อสม.ทุกคน เป็น “Smart อสม.” ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล “แอปพลิเคชัน Smart อสม.” เป็นเครื่องมือในการปฏิบัติงานและรายงานผลการให้บริการสุขภาพปฐมภูมิขั้นพื้นฐาน ประเมินคัดกรองสุขภาพตนเอง เป็นตัวอย่างการดูแลสุขภาพในชุมชน และติดตามหญิงตั้งครรภ์ทุกคนให้เข้าถึงยาเม็ดเสริมไอโอดีน คัดกรองภาวะถดถอยด้านสุขภาพของผู้สูงอายุ และกิจกรรมอื่น ๆ ตามปัญหาสุขภาพของชุมชนในพื้นที่
“ขอบคุณ ธ.ก.ส. ที่อำนวยความสะดวกจัดทำ Smart Card อสม. ให้กับ อสม. ทุกคน โดยไม่มีค่าใช้จ่ายจัดทำบัตรหรือค่าบริการใช้บัตร ซึ่งการลงนามความร่วมมือในวันนี้ จะทำให้ อสม.ทุกคนได้รับบัตรประจำตัว อสม. แบบ Smart Card ใช้แสดงตนในการปฏิบัติงานและรับสิทธิประโยชน์ต่างๆ ต่อเนื่อง หลังจากบัตรรุ่นแรกหมดอายุไปเมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2566 ที่ผ่านมา โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 20 ธันวาคม 2566 – 19 ธันวาคม 2571 รวมเป็นระยะเวลา 5 ปี ซึ่งอสม.ที่บัตรหมดอายุทยอยขอรับบัตรใหม่ได้ตั้งแต่มกราคม 2567 เป็นต้นไป ที่ ธ.ก.ส. สาขาใกล้บ้าน ส่วน อสม. ที่ยังไม่เคยมีบัตร Smart Card อสม. สามารถขอหนังสือรับรองการเป็น อสม. จากสำนักงานสาธารณสุขอำเภอ (สสอ.) เพื่อเปิดบัญชี ธ.ก.ส. และจัดทำบัตร Smart Card อสม. ตามขั้นตอนที่กำหนดในประกาศฯ ต่อไป” นพ.ชลน่านกล่าว
นพ.โอภาส กล่าวว่า บัตร Smart Card อสม. ถือเป็นสัญลักษณ์ที่ยืนยันว่า อสม. เป็นบุคคลที่มีความรู้ ความสามารถ และได้รับการแต่งตั้งเป็น อสม. จากกระทรวงสาธารณสุข ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพของคนในชุมชน สามารถใช้เทคโนโลยีดิจิทัล “แอปพลิเคชัน Smart อสม.” เป็นเครื่องมือในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเชื่อมโยงกับระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิในพื้นที่ อีกทั้งยังเป็นการตอบแทนและเสริมสร้างขวัญกำลังใจให้แก่พี่น้อง อสม.ด้วย เพราะบัตร Smart Card อสม. นอกจากใช้แสดงตนในการปฏิบัติงาน ยังรับสิทธิประโยชน์ต่างๆ หรือทำธุรกรรมทางการเงินผ่านบัตรโดยไม่มีค่าธรรมเนียมตามเกณฑ์ที่กำหนด อาทิ การชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ (National e-Payment) การเบิกจ่ายเงินค่าป่วยการ อสม. และชำระค่าบริการจากร้านค้าที่รองรับบัตร Debit Prompt Card อีกด้วย
ด้าน นพ.สุระ กล่าวว่า ตั้งแต่ปี 2561 กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ได้พัฒนาระบบการเบิกจ่ายเงินค่าป่วยการ อสม. ตามยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ (National e-Payment Master Plan) ผ่านระบบบูรณาการฐานข้อมูล สวัสดิการสังคม (e-Social Welfare) ของกรมบัญชีกลาง โดยร่วมกับ ธ.ก.ส.โอนเงินค่าป่วยการ อสม. เข้าบัญชีเงินฝากของ อสม. ทุกคน ซึ่งการลงนามบันทึกข้อตกลงในการจัดทำบัตร Smart Card ให้แก่ อสม. ฉบับแรก เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2561 กำหนดระยะเวลา 5 ปี ได้สิ้นสุดลงเมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2566 คณะกรรมการส่งเสริมและสนับสนุนอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านกลาง จึงมีมติเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2566 เห็นชอบให้ขยายระยะเวลาความร่วมมือกับ ธ.ก.ส. จัดทำบัตรประจำตัวแบบ Smart Card ให้ อสม.ทุกคน ทำให้บริหารจัดการต่อเนื่องได้สะดวก และปัจจุบัน ธ.ก.ส. มีสาขาครอบคลุมทุกพื้นที่ ทำให้ อสม. เข้าถึงบริการได้สะดวก