วิกฤตการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น และเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในช่วง 2-3 ปีมานี้ ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตของผู้คนเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะวิกฤตโควิด-19 ซึ่งส่งผลกระทบต่อเนื่องและกินเวลายาวนานจนถึงปัจจุบัน ทุกคนต่างต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงหลายอย่างในชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มคนวัยทำงาน ที่เปรียบเสมือนเสาหลักของครอบครัว ต้องแบกรับภาระหลายอย่าง ต้องปรับตัวให้เข้ากับการทำงานในรูปแบบที่ไม่คุ้นเคย ถูกลดชั่วโมงการทำงาน ถูกลดเงินเดือนหรือรายได้ ซึ่งปัญหาเหล่านี้ ล้วนแล้วแต่ทำให้เกิดความเครียด และส่งผลกระทบกลายเป็นปัญหาทางสุขภาพทั้งทางร่างกายและจิตใจ แต่มีบางสิ่งที่จะช่วยบรรเทาปัญหาเหล่านี้ได้ และหลายองค์กรเริ่มนำไปปรับใช้มากขึ้น สิ่งนั้น คือ การฝึก ‘สติ’
คนวัยทำงานนั้นมีโอกาสเผชิญกับความเครียด และความกดดันอยู่ตลอดเวลา อันเนื่องจากปัจจัยต่าง ๆ ข้างต้น ดังนั้น เมื่อรู้แล้วว่าความเครียดก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพ โดยเฉพาะด้านจิตใจ จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่องค์กรต่าง ๆ จะต้องมีการปรับตัว และหาแนวทางในการแก้ไขปัญหา เพื่อสร้างสุขภาวะที่ดีให้คนทำงาน นำไปสู่การทำงานอย่างมีประสิทธิภาพตามเป้าหมายขององค์กร
นายพงษ์ศักดิ์ ธงรัตนะ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะองค์กร สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เล่าถึงบทบาทการทำงานของสำนักสนับสนุนสุขภาวะองค์กรให้ฟังว่า องค์กรสุขภาวะ คือ การขับเคลื่อนพลังองค์กร โดยการสร้างความสุข เน้นไปที่การทำให้เกิดสุขภาพกาย สุขภาพจิตที่ดีเป็นพื้นฐาน เมื่อมี 2 ส่วนนี้แล้ว ก็จะไปช่วยยกระดับสุขภาพทางปัญญา และพอมีครบ 3 ส่วนแล้ว เราก็จะไปช่วยขับเคลื่อนสังคมให้เกิดสิ่งดี ๆ ได้
สสส. ร่วมกับ กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข จัดทำโครงการ “สร้างสุขและจิตสำนึกด้วยโปรแกรมสติในองค์กร” พัฒนาโปรแกรมสร้างสุขด้วยสติในองค์กร (Mindfulness in Organization : MIO) ภายใต้แนวคิด Happy Workplace เป็นการสร้างสติที่ไม่เน้นหลักศาสนา แต่เน้นหลักจิตวิทยา ที่ทุกคนทุกศาสนาสามารถนำไปปรับใช้ในองค์กรและชีวิตประจำวันได้ มุ่งส่งเสริมให้คนทำงานมีความสุขในการทำงาน มีสุขภาพจิตที่ดี เน้นการเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติ ที่จะส่งผลให้การทำงานมีประสิทธิภาพดีขึ้น มีสัมพันธภาพกับเพื่อนร่วมงานดีขึ้น และเกิดความสงบด้วยการรับฟังและสื่อสารอย่างมีสติ รวมถึงเกิดความคิดสร้างสรรค์สามารถแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ทั้งในระดับตนเอง ทีม องค์กร และสังคมได้
วิธีการสร้างสติในการทำงานร่วมกันในองค์กร มี 3 ขั้นตอน ประกอบด้วย
1.สติกับการเรียนรู้พัฒนาตน – การรับรู้ตัวเอง อยู่กับปัจจุบัน
2.สติในทีมสัมพันธภาพ – การรับรู้สิ่งแวดล้อมรอบข้าง มีทัศนคติที่ดี รู้จักวิธีสื่อสาร สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้
3.สติในการพัฒนาองค์กร – การรู้เกี่ยวกับคนในองค์กร ตัวเนื้องาน และบริบทต่าง ๆ ในการทำงาน
การสร้าง ‘สติ’ เป็นส่วนหนึ่งของหลักความสุข 8 ประการ หรือ Happy 8 ในหัวข้อ Happy Soul ซึ่งเป็นหนึ่งในหลักการทำงานสำคัญของสำนักสนับสนุนสุขภาวะองค์กร สสส. ในการมุ่งมั่นสร้าง Happy Workplace หรือ องค์กรแห่งความสุข พัฒนาคนในองค์กรอย่างมีเป้าหมาย และยุทธศาสตร์ให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ขององค์กร เพื่อให้องค์กรมีความพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลง นำพาองค์กรไปสู่การเติบโตอย่างยั่งยืน
ผู้สนใจสามารถติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมและเรียนรู้หลักสูตรสร้างสุขด้วยสติในองค์กรในรูปแบบ e-Learning ได้ที่ www.thaimio.com/elearning/
เรื่องโดย ปัญจวรา บุญสร้างสม Team Content www.thaihealth.or.th
ให้สัมภาษณ์โดย นายพงษ์ศักดิ์ ธงรัตนะ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะองค์กร สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)