อาการปวดข้อ โดยเฉพาะข้อเข่า ซึ่งเป็นอาการที่สร้างความรำคาญต่อการใช้ชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะในผู้สุงอายุ ทางการแพทย์แผนไทยเรียกโรคข้อเข่าเสื่อมว่า “โรคลมจับโปงเข่า” แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ โรคลมจับโปงน้ำและจับโปงแห้ง จับโปงน้ำจะมีอาการปวดเข่า เข่าบวม อักเสบชัดเจน มีน้ำในข้อเข่า ส่วนจับโปงแห้งจะมีอาการปวดเข่า มีเสียงกรอบแกรบในข้อเข่า ข้อเข่าฝืด สะบ้าติด แพทย์แผนไทยรักษาโรคดังกล่าวด้วยการนวดรักษาเฉพาะจุด เพื่อกระตุ้นระบบไหลเวียนบริเวณข้อเข่า ลดอาการปวดเกร็งของกล้ามเนื้อรอบ ๆ ข้อเข่า หลังจากนั้นก็ประคบสมุนไพรหรือใช้ยาพอกเข่า เป็นการเสริมประสิทธิภาพของการนวด ในด้านการลดการอักเสบและลดอาการปวด
สำหรับยาสมุนไพรที่อยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติที่ช่วยลดการอักเสบ ชะลอการเสื่อมของข้อเข่า คือ ยาขมิ้นชัน จากผลการศึกษาวิจัยพบว่า ขมิ้นชัน มีสารกลุ่มเคอร์คูมินอยด์ มีฤทธิ์ต้านการอักเสบได้เหมือนกับ ยาต้านการอักเสบไดโคลฟีแนคของแผนปัจจุบัน อีกทั้งขมิ้นชันยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ ก่อให้เกิดผลดี ต่อระบบทางเดินอาหาร จึงถือเป็นทางเลือกที่ดีในการรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมอีกด้วย
หากต้องการห่างไกลจากโรคข้อเข่าเสื่อม ควรหลีกเลี่ยง พฤติกรรมเสี่ยง เช่น การไม่ยกของหนัก หรือ ทำกิจกรรมอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดแรงกดต่อข้อเข่า และควรหลีกเลี่ยงการรับประทานหน่อไม้ เครื่องในสัตว์ อาหารหมักดอง และงดเครื่องดื่มแอลกอฮอลล์ เพราะจะส่งผลให้เกิดอาการปวดข้อและข้อบวมมากยิ่งขึ้น อาหารที่ช่วย บำรุงข้อและกระดูก ได้แก่ อาหารจำพวกธัญพืช เมล็ดถั่ว เมล็ดงา ผักใบเขียว นม ปลาเล็กปลาน้อย ซึ่งเป็นอาหารที่มีแคลเซียมสูง มีส่วนช่วยในการสร้างความแข็งแรงของกระดูกและข้อ และควรออกกำลังกายเป็นประจำ สำหรับผู้มีน้ำหนักเกิน ควรออกกำลังกายโดยการว่ายน้ำ การปั่นจักรยานอากาศ หรือการทำท่ากายบริหารแบบฤษีดัดตน เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบกับข้อเข่า นอกจากนี้ควรพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 6-8 ชั่วโมง และรักษาความอบอุ่นของร่างกายให้เป็นปกติอยู่เสมอ
หากท่านใดสนใจเกี่ยวกับการรักษาอาการปวดเข่าด้วยการแพทย์แผนไทย สามารถเข้ารับบริการได้ที่สถานบริการสาธารณสุขของรัฐทั่วประเทศ หรือต้องการสอบถามเกี่ยวกับการให้บริการด้านการแพทย์แผนไทย สามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก โทร 0 2149 5678